Voorlopige twaalfden november/december 2020

Op 29.10.2020 werden in de plenaire vergadering voor de laatste maal de voorlopige twaalfden besproken in afwachting van de nieuwe paars-groene begroting van Vivaldi. Kamerlid Sander Loones ging dieper in op die tussentijdse begroting. Lees en bekijk hier zijn tussenkomst in het parlement.

De verbroken beloftes

De paars-groene regering houdt nogal van beloftes. En ik weet wel, geen enkele politicus is heiliger dan de paus. De slogans en mooie woorden vliegen hier in het parlement bij iedereen weleens in het rond. Maar ik, ik hou toch eerder van daden, niet van praten maar van doen. Ik denk ook dat dat de kortste weg is naar meer vertrouwen. Vertrouwen in elkaar, in de samenleving, vertrouwen in de poltiek ook.

Weet je wat dat vertrouwen ondergraaft? Politici die verwachtingen scheppen die ze vervolgens niet kunnen inlossen. Politici die beloven, maar die uiteindelijk niet of niet op tijd doen. Wat was de allereerste paars-groene belofte: "Er komt een nieuwe begroting!" Wanneer komt die er? "Snel." Eerst werd die begroting ons beloofd op 15 oktober. Op het begin van de maand. In een interview met de minister van financien op de radio kreeg hij dezelfde vraag en zijn antwoord was en ik citeer: “Die moet er liggen. We hebben daar een engagement en dat moeten we ook opnemen. Met een strak traject dat moet gevolgd worden. En we zullen tegen 15 oktober onze verplichtingen nakomen”

De belofte werd gemaakt! Maar wat is er gebeurd? Ze werd metaan weer gebroken. Door de regering van Premier Alexander De Croo. Er lag helemaal nog geen begroting op tafel op 15 oktober. Daarna werd er gezegd en beloofd: "Zeker eind oktober." Maar ook nu is al duidelijk dat dat niets wordt.

Wat blijkt intussen uit de antwoorden van staatssecretaris voor begroting? Er zal eind van de maand een eerste schema worden doorgeklikt naar de EU, maar niet direct naar ons. Het parlement wordt niet serieus genomen. Derde belofte. 15 oktober, niet. Eind oktober niet.

Nu belooft de regering: "Midden november." Dan zal de begroting écht klaar zijn. Midden november. We zullen zien…

Ik zie uw blikken. Waar maakt die toch zo’n drama over, die Loones? Ik zie het u denken. Wel, ik zal dit blijven doen. Tot u gaat inzien, dat Vivaldi beter stopt met dingen te beloven die ze niet kan waarmaken

Voorlopige twaalfden

Maar is dat nu erg, dat er nog altijd geen nieuwe begroting is? Dat we nog altijd met een noodbegroting moeten werken van voorlopige twaalfden? Ik ben er eigenlijk niet zo rouwig om en dit om drie redenen.

1/ De boel blijft draaien

Als we die voorlopgie twaalfden niet zouden hebben, zaten we nu al meer dan een jaar in een lockdown. Geen corona lockdown. Maar een budgettaire lockdown. Een shutdown van de overheid. Waarbij de overheid de ziekenhuizen niet open zou kunnen houden. De politie en justitie niet betaald zouden worden. De mensen hun pensioen niet zouden krijgen, waar ze zo hard voor hebben gewerkt. Met deze noodbegroting kan Belgie de schijn ophouden dat dit land toch nog zou werken.

2/ Geen absolute ramp

Zolang de paars-groene belastings-begroting er niet is, wil dat eigenlijk zeggen dat het Zweedse beleid nog altijd verder leeft. De centrum-rechtse zweedse regering is nog niet helemaal weg. Want die voorlopige twaalfden zijn net gebaseerd, gefundeerd op de zweedse begroting van het jaar 2018. Eigenlijk zo slecht dus nog niet. Wel hou ik mijn hart nu al vast voor 2024. Stel dat er dan opnieuw voorlopige twaalfden zouden komen. Dan zal dat niet op basis van een zuinige zweedse begroting zijn, maar op basis van een paars-groen vivaldi-budget van “het-kan-niet-op”

3/ 't Valt wel mee

Extra belastingen worden zo uitgesteld. Die zogenaamde volwaardige paars-groene begroting, zal vooral extra belastingen en extra schulden brengen. Wat was de erfenis van de centrumrechtse zweedse regering mét N-VA (dus toch december 2018)? Belastingdruk: gedaald. Begrotingstekort: gedaald. Staatsschuld: gedaald.

Wat krijgen we in de toekomst? Paars-groene ti-ta-tovenaars. Het is niet mijn analyse. Het is de analyse van zowat alle experten. Deze regering rekent zich rijk. Ze blaast budgettaire bubbels. Ze maakt u blaasjes wijs.

Uitgaven: de regering doet alsof ze niet teveel zal uitgeven, dat ze zuinig zal zijn in haar uitgaven... maar nu al is duidelijk dat u het geld langs ramen en deuren buiten zal gooien.

Inkomsten: en tegelijk doet de regering alsof ze correcter zal zijn op wat er binnenkomt, op de inkomsten… maar de regering goochelt met cijfers waarvan iedereen zegt dat ze niet realistisch zijn. U houdt zelfs geen rekening met de lager ingeschatte corona-groeicijfers. U houdt zelfs geen rekening met het feit dat er een Brexit aankomt.

In grote lijnen, wat komt er op ons af? Een tekort in ’24, zo’n 18 miljard. Vivaldi wil dat terugbrengen naar 12 miljard. Dus moeten ze 6 miljard zoeken. Bovendien is er paars-groene ambitie om zo’n 4 miljard niet-beleid te voeren. Dus eigenlijk zoeken we niet 6 miljard, maar 10 miljard. Voorzichtig gerekend.

Want wie realister rekent, komt eigenlijk nog veel hoger uit. Hoe wil u dat financieren. Opnieuw in grote lijnen: 1/3 besparen, 1/3 extra belastingen, 1/3 diverse. Dus 3,5 miljard enz. Maar, nu dus het goede nieuws. Dit komt er vandaag allemaal nog NIET. Die miljarden nieuwe belastingen komen er nu nog niet. Omdat de regering er niet in slaagt haar belofte na te komen. Omdat ze te traag werkt. De vier jaargetijden van Vivaldi worden muzikaal “allegro” gespeeld. Levendig, aan een hoger tempo dus. Maar hier in het parlement, krijgen we largo, lento en larghissimo. Traagheid.

Maar dat is dus eigenlijk goed nieuws. Want zolang die paars-groene begroting er nog niet is, zijn ook die nieuwe belastingen er nog niet. U zou dus kunnen denken dat N-VA een vreugde-dansje zou maken. Omdat paars-groen eigenlijk nog altijd niet echt geboren is. Omdat het zweeds beleid vandaag nog altijd verder leeft. Helaas is ook dat niet waar.

Paars-groen virus

Want wat stellen we vast? Het paars-groene virus is nog besmettelijker dan het coronavirus. Paars-groen heeft ook deze voorlopige begroting al besmet.

Wat was dé conclusie van de verkiezingen in Vlaanderen

1. Vlamingen verwachten een maatschappelijk rechts beleid
2. Ze verwachten ook een Vlaamser beleid
3. En ze verwachten dat politici het goede voorbeeld tonen

In antwoord horen we dan de paars-groene beloftes: “We hebben het signaal van de kiezer begrepen. We gaan het anders doen, zorgen voor daden, zorgen voor verandering."

Maar net op die 3 punten, zie je het paars-groene virus verschijnen. Migratie wordt niet strakker, maar lakser. Het beleid wordt niet Vlaamser, maar plooit voor de franstalige wensen. Vivaldi geeft niet het goede voorbeeld, maar creëert extra postjes.

1/ Migratie

Wat zijn de feiten: Theo Francken heeft als staatssecretaris een forser beleid gevoerd. Maar zijn opvolger, Mevr. De Block koos liever voor het Marrakeshaspect en koos ervoor om het kordatere beleid van Theo af te zwakken.

Resultaat: de voorbije twee jaar focuste Maggie De Block, als minister bevoegd voor asiel & migratie, minder op terugkeer en meer op de opvang van asielzoekers. Elke schijf van de voorlopige twaalfden vroeg Mevr. De Block meer middelen voor opvang. Uiteindelijk kreeg zij in 2020 een totaal Fedasilbudget van 427 miljoen euro.

Dat is maar liefst 165 miljoen euro MEER dan onder Theo Francken. Een stijging van het opvangbudget met maar liefst 63%. Wat wordt er beloofd? Vivaldi zal het terug anders doen, zal terug een strakker beleid voeren. Of dat is toch wat CD&V ons wil doen beloven.

In een interview met Joachim Coens formuleerde De Standaard op 3 oktober de essentie: “Mahdi kan alleen slagen als hij de terugkeercijfers opkrikt." De CD&V voorzitter bevestigde dit. Vervolgens kondigde ook de nieuwe staatssecretaris voor asiel & migratie Mahdi aan. Dat hij meer zal inzetten op terugkeer.

Wel wij willen Mr Mahdi helpen. Hij wil, letterlijk, een vliegende start nemen. Wel wij willen dat mogelijk maken. Hoe? We moeten terug meer middelen voorzien voor terugkeer. Mevrouw De Block verlaagde het budget voor terugkeer de voorbije jaren. In 2020 is het budget met maar liefst 33%, m.n. 3,3 miljoen euro gedaald. Ook in deze laatste schijf van voorlopige twaalfden voor het jaar 2020 (maanden november en december) daalt het budget voor repatriëringen nog eens met zo’n 550.000 euro.

N-VA heeft daarom een amendement klaar. Zodat we de nieuwe staatssecretaris Mahdi de middelen geven om de daad onmiddellijk bij het woord te voegen. Zodat al in november en december extra budget gaat naar een kordate en humane terugkeer. Helaas, in commissie werd ons amendement door de Vivaldi partijen weggestemd. Vandaag, herkansing hier in de plenaire.

CD&V en Vivaldi beloven sterker terugkeerbeleid. Wel, nu kan u bewijzen dat u dit meent. Dat dit geen zoveelste paars-groene belofte is, maar een daad wordt.

2/ Respect voor het Nederlands, Vlaamser beleid

Het regeerakkoord stelt: er moet meer waardering komen voor een betere kennis van de landstalen. Meer respect dus ook voor het Nederlands, zeker in onze hoofdstad Brussel. Hoe doe je dat? Door mensen die het Nederlands leren, die daarvoor ook een test afleggen om te bewijzen dat ze het kunnen, door die mensen een taalpremie te geven.

Dat was het beleid ook van de toenmalige zweedse regering. Wie de inspanning doet, wie een taalattest behaalt, die gaan we belonen met een premie. Wat deed de regering Wilmès en wat doet de regering De Croo? Het tegenovergestelde! Er worden gewoon premies uitgedeeld aan mensen die zo’n taalattest nog niet hebben behaald.

Welk signaal geef je dan? Dat je meertaligheid niet serieus neemt. Dat het Nederlands in onze hoofdstad niet belangrijk is. Dat moet anders. We moeten terug naar de Zweedse logica van minister Jan Jambon toen. Wie de andere taal leert, een attest behaalt, enkel die verdient de beloning. Logisch toch.

3/ De postjes

Derde signaal van de Vlaamse kiezer: "Politici, geef eerst zelf het goede voorbeeld." Stop met postjes voor uzelf te creeëren. Dit vind ik misschien nog het meest frappant. De voorlopige twaalfden zijn gebouwd op de Zweedse regering en daarna op de regering Wilmes. Dat wil zeggen: 13 ministerposten.

Maar Vivaldi telt 20 ministers en staatssecretarissen… maar er is maar budget voor 13 posten. Aha, een logische besparing dus! Deze regering moet minder geld uitgeven ook al zijn ze met 20. Deze regering moet op haar werking besparen. Het goede voorbeeld tonen en minder uitgeven aan kabinetten dan de vorige regeringen.

Dat is ook wat de Zweedse regering Michel deed. Besparen op zichzelf. Minder uitgeven dan haar voorganger, de regering Di Rupo. De N-VA wees de staatssecretaris van begroting hierop in de commissie. Dat er geen geld is voor 20 kabinetten, maar slechts voor 13.

Ik stelde voor dat ze kop of munt zou doen met premier De Croo. Om te zien wie het slechte nieuws mocht brengen aan alle collega ministers. Alle kabinetten zouden moeten besparen. Maar wat zie ik nu, dat de staatssecretaris mijn raad niet heeft opgevolgd. Het is niet kop of munt geworden. Het werd munt én munt.

Deze regering neemt via een achterpoortje extra centen voor meer politieke postjes. Deze regering beloofde een nieuwe politieke cultuur en transparantie, maar dat is allemaal maar schone schijn. Waar is dat zogenaamde ‘goede voorbeeld’ waar de paars-groene partijen over spraken?

Want in plaats van zuinig te zijn op zichzelf heeft deze Vivaldi club een achterpoortje gevonden om toch meer geld voor haar kabinetten te versieren. In het geniep. Want deze regering zegt dat ze meer transparantie wil brengen in de politiek. Tot het over hun kabinetten gaat. Dan komt er geen transparante amendering van de begroting. Neen, dan morrelt men gewoon wat met de budgetten. In het geniep. Het is collega Joy Donné die hierop uit kwam. Blijkbaar zal u de interdepartementale provisies gebruiken om de kostprijs van uw kabinetten te laten stijgen met maar liefst 25%.

En weet u wat ik daarbij bovenal schandalig vindt? Net dat u de centen haalt uit die interdepartementale provisie. Omdat wij die provisie volop aan het gebruiken zijn om corona te bestrijden. Wij hebben daar met dit parlement nu al 4 milajrd in gestopt, in die provisies specifiek om corona te bestrijden.

Maar wat doet deze regering De Croo nu? Ze gebruikt die centen niet om corona te bestrijden, maar om nieuwe postjes te creeëren. De regering De Croo is 25% duurder dan de zweedse regering. In crisistijden, geeft de politiek best zelf het goede voorbeeld. Maar dat doet u niet.

Dat is de nieuwe politieke stijl. Woorden, woorden, woorden ... Een dun laagje vernis van ijdele beloften. En dan zelfs nog niet de ballen hebben om dat open en bloot te doen. Neen, gewoon in ‘t geniep

Wat zou u moeten doen?

Vier concrete punten. U kan nu direct al een aantal zaken doen om de fouten in deze voorlopige twaalfden recht te trekken. En u kan nu al beslissingen nemen over die paars-groene begroting die er ooit zal komen. Nu direct:

1/ Stem onze amendementen

Zorg zo voor een strakkere migratie met sterker terugkeerbeleid. Kies voor respect voor het Nederlands, respect voor Vlaanderen. En zorg voor inhoud in plaats van uw kabinetten vetter te zetten.

Voor de paars-groene begroting, 3 punten.

2/ Neem maatregelen om de staatsschuld onder controle te krijgen

De Belgische staatsschuld was nog nooit zo groot. Meer dan 524 miljard. Meer dan 115 procent, het hoogste peil sinds 1999. Corona dwingt ons inderdaad tot crisisuitgaven en de investeringen die daarmee gepaard gaan. Maar we mogen niet vergeten dat die schuld ook terugbetaald zal moeten worden. Met de N-VA in de regering daalde de staatsschuld in 2018 tot net onder 100% van het bbp.

Sindsdien is de schuld terug in stijgende lijn zeker de laatste maanden door de enorme corona-uitgaven. Hoe kunnen we die schuld terug wat onder controle brengen? Door niet strategische activa en overheidsparticipaties te verkopen. Een overheid hoeft niet alles te doen. Ze moet bijvoorbeeld best geen bank spelen.

En dus moeten we kijken welke activa en participaties we kunnen verkopen. Vanzelfsprekend moeten wij de controle behouden over onze strategische assets. Moeten wij bij een mogelijke verkoop ook rekening houden met feit dat doordoor wat minder dividenden onze richting uitkomen. En natuurlijk kan enkel tot verkoop worden overgegaan wanneer de marktomstandigheden daartoe gunstig zijn.

Opvallend is dat zo’n beleid onder die voorwaarden ook uitdrukkelijk voorzien was. In het informateursrapport van de heren Lachaert en Rousseau. Maar dat die passage geschrapt is in het finale regeerakkoord. Ik ondervroeg de minsiter van financien en de staatssecretarsi van begroting hierover intussen en moedigde hen aan tot ambitie.

Want als we die gigantische schuld niet naar beneden krijgen, zullen we daar finaal allemaal de factuur voor betalen. Via taxatie, confiscatie of verarming door inflatie.

3/ Hou uw ogen open voor wat er in de Franse gemeenschap gebeurt

Vorige week in de Waalse media: “De begroting van de franse gemeenschap zal nooit in evenwicht zijn.” Nooit. Uitspraak van de Waalse minsiter van begroting Daerden. Ook daar zien we een paars-groene coalitie in die regering van de franse gemeenschap.

Een regering die geen enkele ambitie heeft om ook maar iets te doen voor een gezond budgettair beheer. Zij hebben nu al een schuld van 7 miljard. Volgend jaar wordt dat 10 miljard. In 2024 dan 14 miljard. Een verdubbeling dus van de schuldgraad op enkele jaren.

Natuurlijk noopt corona tot investeringen en tot uitgaven, waar daar zit toch iets grondig fout.

4/ Hou uw ogen op Brussel

Brussel heeft alweer een plannetje. Brussel wil haar facturen doorsturen naar de anderen deelstaten. Nog maar eens. Het is zelfs erger! Brussel verwacht dat we dezelfde factuur niet één maar meerdere keren gaan betalen. Hoe zit de financiering van Brussel vandaag? Omdat Brussel onze hoofdstad is, krijgen ze bijzondere toelagen en dotaties.

We geven bijvoorbeeld elk jaar een toelage voor mobiliteit van 143 miljoen euro. Sinds 2012 kreeg het Brussels gewest alles samengeteld al meer dan een miljard extra voor haar mobiliteitsbeleid. Daarbovenop krijgt Brussel ook een 'pendelcorrectie'. Een compensatie voor de duizenden pendelaars die elke dag naar de stad komen. Wat is de redenering van de Brusselaars? Die pendelaars zijn een last voor hen, een kost. Ze denken dat die pendelaars niets opbrengen. Kijk vandaag maar eens op straat, in de restaurants, in de winkels… En dan zie je de schrijnende toestanden bij de horeca. Precies omdat de pendelaars er vandaag niet zijn.

Elk jaar krijgt Brussel daarvoor zo’n 44 miljoen. Dat bedrag moet worden betaald door de andere gewesten. Vlaanderen betaalt daar 27,7 miljoen van. Elk jaar opnieuw. Vlaanderen betaalt dus vandaag al omdat mensen van bij ons gaan werken in Brussel. Maar wat is Brussel nu van plan? Ze willen een stadstol invoeren. Die moet vanaf 2022 zo’n half miljard euro opbrengen.

Ik zeg u nu al: het kan toch niet de bedoeling zijn dat Vlaanderen 2 maal betaalt? Een eerste keer via de specifieke hoofdstedelijke financieringen en dan nog een tweede keer ook nog eens via een nieuwe stadstol.

Kijk, ik zie Brussel graag. Het is onze hoofdstad, maar ik stel meer en meer de vraag: is de liefde nog wederzijds? Wil Brussel wel hoofdstad zijn? Vlaanderen mag de facturen betalen, maar moet voor de rest zwijgen over het wanbeleid in onze hoofdstad. Dit moet stoppen.

Ik vraag dat u daarmee rekening houdt in uw paars-groene Vivaldibegroting. Wil Brussel meer verantwoordelijkheid nemen over haar mobiliteitsbeleid? Dat kan. Maar dan moet ze daar ook zelf de rekening voor betalen. En dan kunnen we dus de extra hoofdstedelijke financiering voor Brussel direct stoppen. Want er zijn grenzen aan alles. Ook aan Brussel.

Conclusie

Vier concrete voorstellen dus. Die deze voorlopige twaalfden terug in een betere plooi kunnen leggen. Ik roep alvast op onze amendementen te stemmen en nog eens goed na te denken vooraleer u die nieuwe paars-groene belastingen loslaat op Vlaanderen.