Wat kunnen ons die ondernemingen en jobs schelen

Zijn er ernstige problemen met onze internationale fiscaliteit? Ja. Multinationals kunnen hun winst kunstmatig verschuiven naar landen waar de belastingen lager zijn. Ze kunnen dit zelfs doen op basis van wettelijke belastingconstructies. Dit fenomeen van Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) botst met ieders intuïtieve aanvoelen: belastingen moeten worden betaald waar de winsten worden gerealiseerd. Kleinere bedrijven die niet internationaal actief zijn, betalen wèl de (over)volle pot. En dat is niet eerlijk.

Zowel nationaal als internationaal is er een antwoord nodig. In België kondigde minister van Financiën Van Overtveldt een hervorming van de vennootschapsbelasting aan. De richting waarin die uit moet, is alvast helder: de hoge en complexe belastingen vandaag zetten aan tot ontwijking; lagere en eenvoudigere belastingen tot betaling waar de activiteit effectief plaatsvindt.

Zwart Luxleaks-geweten

Op internationaal niveau zijn er de voorstellen van de OESO. De 34 OESO-landen maakten een actieplan op om postbusbedrijven en andere kunstmatige fiscale constructies aan te pakken. Het is nu aan elke regering om die internationale afspraken in nationaal recht om te zetten. Daarbij kan de EU waar nodig zorgen voor een uniforme implementatie.

Dat is echter buiten Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker gerekend. Om zijn zwarte Luxleaks-geweten te zuiveren, ontwikkelde de Europese Commissie eigen initiatieven tegen BEPS, die veel verder gaan dan de bindende OESO-afspraken. Dit Europese voorstel wordt nu volop bediscussieerd. Het Europees Parlement stemde eerder deze week erg verdeeld over het thema. Ook de Europese ministers van Financiën blijken nog niet overtuigd van de plannen. Zij stelden hun beslissing uit tot een volgende vergadering van de Ecofin in juni.

Renteaftrek

Alle politieke spelers willen actie; de verdeeldheid komt er omdat Europa de focus oneigenlijk verschuift. Zo stelt de Europese Commissie bijvoorbeeld een beperking van de renteaftrek voor. Ondernemingen in de EU zouden intresten op grote leningen nog maar tot 30% mogen aftrekken van hun brutowinst. Men wil voorkomen dat multinationals de betaalde rente enkel gebruiken om minder belastingen te betalen. Alleen werkte de Commissie deze maatregel zo uit, dat ze duidelijk ook bedrijven treft die voor legitiem commercieel gebruik een lening aangaan om te investeren.

Cijferwerk leert dat het Commissievoorstel met een intrestaftrek tot 30 procent kan leiden tot 2,3 miljoen minder jobs in de EU, waarvan 93 000 in België. De socialisten in het Europees Parlement willen zelfs een beperking tot 10 procent. Volgens een studie van de OESO zouden daardoor 38 procent van de ondernemingen meer belastingen moeten betalen. Denkt iemand echt dat 38 procent van de ondernemingen hun winsten kunstmatig verschuiven naar belastingparadijzen?

Kiezen we met ander woorden voor een Anti-BEPS-plan of voor een Anti-Businessplan? Willen we ervoor zorgen dat belastingen betaald worden daar waar de activiteit plaatsvindt? Of zetten we alle grote investeringen gewoon onmiddellijk weg als verdacht? Kiezen we ervoor de fiscale constructies aan te pakken? Of viseren we alle ondernemers die een lening aanvragen voor legitiem commercieel gebruik en om correct te investeren?

Kleine landen

Wie in een kleinere Europese lidstaat woont - zoals België - dreigt dubbel te verliezen. Want onder druk van de grote lidstaten worden allerlei maatregelen voorgesteld waardoor kleine lidstaten bedrijven, werkgelegenheid en belastinginkomsten zullen verliezen aan de grote lidstaten.

Van de kleintjes wordt immers verwacht dat ze elk fiscaal concurrentieel voordeel - hoe beperkt ook - afstaan. Door de vermelde renteafrekbeperking te kopiëren - die grote broer Duitsland eerder al invoerde. Enkel met een slim en correct fiscaal beleid kunnen de kleintjes competitief blijven en hun schaalnadelen compenseren.

Intussen liggen de betere alternatieven voor de hand. Anti-BEPS-maatregelen moeten het gebruik van postbusbedrijven en andere kunstmatige constructies tegengaan. Waarom beperken we de interestaftrek dus niet tot leningen tussen bedrijven in dezelfde groep? En waarom zorgen we niet voor een uitzondering voor bedrijven die de lening gebruiken voor correcte investeringen? Het zijn twee logische voorstellen, die helaas geen meerderheid vonden in de Economiecommissie in het Europees Parlement.

De Europese Commissie komt met een voorstel dat de kleine landen ernstig benadeelt. Daarbovenop willen de linkse partijen het Panama-momentum misbruiken om de belastingen voor alle ondernemingen te verhogen. Ook zij die te goeder trouw zijn. Waar is nog de link met het correct belasten van multinationals op de plaats waar zij hun economische activiteiten realiseren?

Deze botte machtspolitiek van enkele grote EU-lidstaten zal integendeel zorgen voor minder ondernemerschap, minder investeringen en minder werkgelegenheid. Mogen wij de stopknop even indrukken? Of zijn we niet langer geïnteresseerd in die broodnodige ondernemingen en investeringen en in de jobs die we zo kunnen creëren?