Waar we vóór staan. En waar we voor stáán.

Lees hier mijn tussenkomst die ik op 14.10.2019 in de Kamer van Volksvertegenwoordigers heb gehouden naar aanleiding van het debat over de voorlopige twaalfden (begroting) en de beleidsmaatregelen van de restregering.  

Het is goed leven in Vlaanderen, het is goed leven in dit land. Hier staan wij. Vandaag. Maar de meer relevante vraag is niet: hier staan we. Maar wel: waar staan wij voor?

Het is inderdaad goed leven hier. Maar de volledige waarheid is: de overheid leeft boven haar stand. De mensen betalen gigantisch veel belastingen, maar krijgen daar te weinig voor terug. De mensen betalen gigantisch veel belastingen, en dan nog zijn al die belastingen niet genoeg om alle staats-rekeningen te betalen. We draaien rode cijfers, de tekorten lopen op, we blijven maar schulden maken. En onze sociale zekerheid, die is helaas onvoldoende sociaal. En ze is al helemaal niet meer zeker.

1. Wie is verantwoordelijk? Alle partijen.

Dan horen we de socialisten zeggen: "Dat is de schuld van de regering Michel!" En de rest zegt: "Neen, neen, neen, het is de schuld van de sossen." De waarheid is: het is de verantwoordelijkheid van alle partijen in dit land. Van ons allemaal.

Van alle partijen die de laatste tientallen jaren in de regering zaten. We hadden de vergrijzing al vanaf de jaren ’90 moeten voorbereiden. Dat is niet gebeurd. Het geld werd door ramen en deuren gegooid. Vooral ook onder de paars-groene regeringen.

Maar zij zijn niet alleen. Het is de verantwoordelijkheid ook, ja ook, van de partijen in de regering Michel. Wij hebben hervormd, maar de eerlijke analyse is: te weinig. We hebben te weinig hervormd. We hadden meer moeten kunnen doen. Sterker moeten besparen, sterker moeten hervormen.

En tenslotte, dit is ook de verantwoordelijkheid van de partijen die altijd in de oppositie hebben gezeten. Heeft er iemand de sociaal-economische plannen van het Vlaams belang en de PVDA al eens goed bekeken? Het verkiezingsprogramma van de PVDA, dat is een sprookjesboek. De verkiezingsbeloften van Vlaams Belang? 11 miljard nieuwe cadeautjes. Klinkt leuk. Maar het zijn pure luchtkastelen. En het toont aan dat die partijen geen verantwoordelijkheid willen opnemen.

Trouwens, wat ik persoonlijk misschien nog erger vind dan die nalatigheid, dat is het slechte politiek theater van de linkse partijen. Kies dan toch tenminste één discours alsjeblieft. Aan de ene kant zegt u: "Het is allemaal de schuld van de regering Michel, zij heeft het land met een gigantisch tekort achtergelaten.h Eigenlijk zegt u dan: de regering Michel heeft te weinig hervormd. En tegelijk zegt u: "Er is teveel hervormd. U heeft er zelfs alles aan gedaan om elke hervorming van de laatste jaren tegen te houden of af te zwakken."

Samengevat: het zou goed zijn wanneer we allemaal ons deel van de verantwoordelijkheid opnemen. Allemaal.

2. Hoe groot is de uitdaging? Gigantisch groot.

Kijk, toen wij een jaar geleden de regering hebben verlaten was er een tekort van 0,8% . Met de N-VA. Intussen blijkt dat het begrotingstekort in 2020 zal oplopen tot 2,3%. Zonder de N-VA. Dat is een tekort van 11 miljard.

In 2019 begroot de regering € 3.8 miljard meer uitgaven dan waren voorzien in de initiële begroting van dit jaar. Vooral in de sociale zekerheid ontsporen de kosten met 9,4% (1,7 miljard).

Daarmee is in totaal, het tekort 11 keer groter dan wat de regering in lopende zaken in april aan Europa heeft beloofd. En 1 miljard groter dan wat het Monitoringcomité in september heeft vooropgesteld. De Europese Commissie wil dat het het structurele tekort volgend jaar verbetert met 0,6%. Maar het zal integendeel verslechteren met 0,3 % van het BBP.

Van Europa mogen de overheidsuitgaven netto met 1,6% stijgen, in werkelijkheid zullen ze met 4,7 % stijgen. Dat is een verschil van ongeveer 6 miljard. Vooral in de sociale zekerheid ontsporen de kosten. Om de eenvoudige reden: de cijfers tikken in ons nadeel. En er is te weinig hervormd. Te weinig bespaard.

Velen herinneren zich de lang lopende zaken onder de regering Leterme. Toen tikten de cijferreeksen in het budgettaire voordeel: door elke maand slechts een voorlopige twaalfde uit te geven, was er de facto sprake van maandelijkse besparingen.

Vandaag geldt helaas het tegendeel. Zonder hervormingen en besparingen zal het budget nog verder ontsporen.

3. Waarom is er nog geen regering?

“Maak dan toch snel een regering”, is dan het antwoord. En dat is juist. We hebben een échte regering nodig. Tegelijk stellen we allemaal vast dat de regeringsvorming niet evident is.

Daar zijn politieke redenen voor: de verkiezingsuitslag maakt het niet evident om coalities te vinden, er zijn voorzittersverkiezingen in verschillende partijen waardoor het niet altijd duidelijk is wie kan spreken en wie zich kan verbinden, in Vlaanderen en Wallonië kijkt men verschillend naar de werkelijkheid ...

Speelt dat allemaal mee? Ja. Maar dat is niet de kern van het probleem. Er zijn 2 reden die veel belangrijker zijn: (1) Het geld is op. (2) Er zijn nog altijd partijen die denken dat we nòg meer schulden kunnen maken.

4. Wat kunnen we nu direct doen, hier in het parlement?

Terwijl de regeringsvorming loopt, kan het parlement zijn verantwoordelijkheid opnemen.

4.1. Uitvoeren wat was afgesproken

Laat ons de hervormingen uitvoeren die we hadden afgesproken. Net dat zou de kern van een regering in lopende zaken moeten zijn: uitvoeren wat was afgesproken.

De sterkere degressiviteit van de werkloosheisuitkering, bijvoorbeeld. Die was beslist in de jobdeal, maar wordt niet uitgevoerd. Dat had kunnen zorgen voor een daling van het aantal werkloosheidsuitkeringen en dus een daling van de uitgaven. En ze had kunnen zorgen voor een stijging van de werkzaamheidsgraad.

Ook over de invoering van arbeidsintegratiejobs werd in het zomerakkoord van 2017 een akkoord bereikt. Die maatregel wordt door deze restregering niet uitgevoerd (zou 16 miljoen hebben opgebracht). Hetzelfde voor de optrekking van de SWT-leeftijd (brugpensioen) naar 59 jaar. (Die zou in 2019 20 miljoen euro hebben gegenereerd)

Allemaal maatregelen die klein en geleidelijk starten. En uiteindelijk uitgroeien tot wezenlijke hervormingen en tot enorme, logische besparingen.

En bovendien: allemaal maatregelen die we hadden afgesproken.

Maar die helaas niet worden uigevoerd.

4.2. De begroting niet nog meer laten ontsporen

We moeten stoppen met de begroting nog meer te belasten. Dat zou toch de meest basale ambitie moeten zijn: de slechte cijfers niet nóg slechter maken. Ook daarom is er onze kritiek op het laksere migratiebeleid. Dat doet de kosten oplopen.

22 juni 2013: Maggie De Block geeft aan de regering 90 miljoen terug uit haar budget. Haar strengere migratie-aanpak zorgt ervoor dat minder geld nodig was voor het opvangbeleid. 

10 oktober 2013: Maggie De block geeft nòg eens 35 miljoen terug. Opnieuw had ze gezorgd dat de instroom van asielzoekers kleiner werd en de uitstroom sneller verliep, daardoor waren minder opvangplaatsen nodig. En dus kon daar op worden bespaard. 

Waar is die Maggie De Block naartoe? Waar is de Maggie De Block die geld teruggaf aan de begroting? Wat zien we nu? Het tegenovergestelde.

De dotatie van fedasil wordt opnieuw verhoogd, met 14 miljoen deze keer. In totaal wordt dit jaar € 410 miljoen besteed aan de opvang van asielzoekers. Dat is 148 miljoen meer dan was voorzien en gepland in 2018 en in de initiële begroting van 2019.

Dit land heeft recht op een migratieminister die de gemaakte afspraken naleeft. Die niet kiest voor een lakser beleid (nood aan ontradingscampagnes en asielquota).

Dit kan en zal de N-VA nooit steunen:

- Omdat dit laksere beleid niet goed is voor onze samenleving

- Omdat dit laksere beleid het draagvlak voor migratie ondermijnt.

- En omdat hierdoor de begroting nog verder ontspoort.

Terwijl we die 148 miljoen voor Fedasil veel nuttiger kunnen besteden. Bijvoorbeeld met investeringen in defensie en justitie:

- In Saffraanberg zitten 600 kandidaat-officieren vandaag in opleiding terwijl ze daar niet kunnen douchen. In Aarlen zitten ze, helaas zelfs letterlijk, in de stront.

- Ook onze gevangenissen moeten dringend sneller gemoderniseerd worden.

Ik wil dan ook graag de woorden van Kamervoorzitter patrick Dewael in herinnering brengen: "Laat ons allemaal kiezen voor budgettaire voorzichtigheid." Elk voorstel met een prijskaartje zou eerst door het rekenhof nagekeken moeten worden. Laat ons dat doen en dat heel strikt naleven

4.3. Kiezen voor nieuwe hervormingen

En we kunnen nog meer doen.

1/ Ja, we moeten de hervormingen uitvoeren die waren afgesproken

2/ Ja, we moeten het rekenhof inschakelen en de begroting niet verder bezwaren

3/ Maar ook ja, laat ons kijken waar we verder kunnen gaan met nieuwe hervormingen. Hier in het parlement.

N-VA heeft het al keer op keer herhaald. Wij zullen altijd partner zijn van elke partij die hier in het parlement een meerderheid zoekt om te hervormen en dus te besparen. Tegelijk zullen wij ons verzetten tegen voorstellen om de belastingkraan terug wagenwijd open te draaien.

Wij hebben vooral hervormingen nodig op vier flanken:

- Hervormingen die de pensioen- en vergrijzingskosten beheersbaar houden

- Hervormingen die het arbeidsmarktbeleid versterken (meer activerend arbeidsmarktbeleid, preventie, responsabilisering en reïntegratie van langdurig zieken,…)

- Hervormingen die onze concurrentiepositie verbeteren met als doel onze positie in bestaande en nieuwe exportmarkten verder te versterken

- Maatschappelijke hervormingen die onder andere een realistisch, strak, haalbaar migratiebeleid (aan dus lagere kost) mogelijk maken

5. Hoe zal de N-VA stemmen op de voorlopige twaalfden? Tegen.

Wij zouden graag voor een begroting van voorlopige twaalfden stemmen, maar hier voor stemmen, dat zou onverantwoordelijk zijn. Wij willen een begroting die:

1/ de gemaakte afspraken en geplande hervormingen uitvoert

2/ de slechte cijfers niet nóg slechter maakt.

3/ kijkt waar we verder kunnen gaan met nieuwe hervormingen

De meest fundamentele vraag in dit land is echter. Kan dit nog wel? Bij dit alles stelt zich echter de vraag op federale niveau: kan een hervormingscoalitie nog op de been worden gebracht, of wordt een belastingsregering onvermijdelijk. Met een regering die enkel kan steunen op een meerderheid in Wallonië, niet in Vlaanderen.

Het wordt stilaan tijd dat we de ogen openen. Wie dit land echt op orde wil zetten, budgettair én maatschappelijk die zal voor confederalisme moeten kiezen.

Enkel confederalisme kan garanderen dat we een efficiëntere overheid krijgen, die ook goedkoper kan worden georganiseerd, en dat we de democratische keuze kunnen respecteren van de kiezer langs beide zijden van de taalgrens.

Wie denkt dat het institutionele en het sociaal-economische twee verschillende werelden zijn. Die woont niet op aarde, maar op een andere planeet.