Voor kleine en andere garnalen

Zilveren lijnen getrokken op het asfalt leiden u naar zee. Het zijn de sporen van slepende hoefijzers op straat, van onze garnaalvissers te paard. Authenticiteit in Oostduinkerke, aan onze Vlaamse kust. Het is waar ik thuis ben, waar tradities leven. Bewaakt door noeste zeebonken met een gele jekker en een zuidwester. En met een hart van koekebrood. Het is waar de wereld aaneenhangt van verhalen en waar ik als politicus wijze levenslessen opvis.

Realisme is het nieuwe radicaal

Zo keek ik als broekventje bewonderend naar paardenvisser Maurice. Het verhaal gaat dat die ooit een zeemeermin aan de haak heeft geslagen. Een wezen tussen prinses en levensgevaarlijke Sirene in. Dat maakt zeemeerminnen even verleidelijk als onbetrouwbaar. Ik ontwaar ze vandaag nog geregeld in Brussel. Politici die met slogans en halve waarheden naïeve luchtkastelen voorspiegelen. Enkele namen: Calvo, Di Rupo of Verhofstadt.

Het verhaal van Maurice leerde me politiek waakzaam te zijn voor de lokroep van de gemakkelijke, wereldvreemde verleiding. Integendeel, je moet gaan voor het realistische alternatief. Om niet te kiezen voor emopolitiek, maar voor nuchterheid en maatregelen van het gezond verstand. Wie vandaag verandering wil brengen en radicaal wil zijn, moet geen revolutionair, maar een realist zijn. De juiste keuzes maken, ook als die niet makkelijk zijn en soms niet verregaand genoeg. En tegelijk zijn fundamentele principes in ere houden. Dát getuigt nu van durf, van moed.

Dus moeten we de sirenenzang van Europese en internationale instellingen het zwijgen opleggen wanneer die onze soevereiniteit te sterk inperkt. En moeten we niet vertrekken van de misplaatste emotie van wereldburgerschap, maar van onze eigen strategische belangen. Het Marrakeshpact leidde al tot een clash en crash, en voor mij mag ook het VN-verdrag tot beperking van staatloosheid op de schop. Een verdrag dat dateert van 1961, maar pas in 2014 volledig werd geratificeerd door België. Wat vijftig jaar lang geen probleem was, zou dat vandaag ook niet moeten zijn. Het afvoeren zou ons alvast helpen de strijd tegen de dubbele nationaliteit op te voeren en IS terroristen zonder paspoort te zetten.

De blik gericht op de horizon

Al meer dan vijf eeuwen rollen onze garnaalvissers ’s ochtends vroeg hun bed uit en stappen met paard en kar naar zee, het lage water tegemoet. Samen de zee in, trekken ze lange lijnen door het water, hun netten voortslepend, hun blik gericht op de horizon. Wie iets wil vangen, moet koers houden en doorzetten. Wie zwalpt, komt met lege handen terug, of verzuipt zelfs.

Standvastigheid is vereist, ook in deze politiek bijzondere tijden. In 2014 werd het Vlaams-nationalisme voor het eerst de dragende politieke kracht. Voor het eerst wordt de Vlaamse regering geleid door een flamingant en nam een Vlaams-nationalistische partij een sleutelpositie in de federale regering in. Het vaarwater bleek geregeld woelig.

Recht door zee is dan wat nodig is. Politieke kompanen offerden we niet zomaar op het journalistiek constructieve altaar. Stakingen werden niet automatisch beloond met een knieval door de regering, maar beantwoord met de invoering van een gegarandeerde minimumdienstverlening. Marrakeshavonturen haalden het niet van Vlaamse principes. Voorstellen die ons Vlamingen versterken, werden niet langer zomaar weggeblazen door Waalse wensdromen.

Toch bleken bij de vele hervormingen de Belgische structuren en standen nog al te weerbarstig en vele medeburgers nukkig. Wie wil verandering? Iedereen. Wie wil zelf veranderen? Niemand. Meer, sneller en straffer zal echter nodig zijn. Een eenvoudige herhaling van een Zweedse coalitie, de regering-Michel I, zal niet volstaan. Het ambitieniveau moet hoger. Voor verandering, vooruitgang en Vlaanderen. Koppig doorzettend door weer en wind. De vangst is in zicht.

Ons kompas? Levende traditie

Ons nationalisme zal een internationaal en levend nationalisme zijn. Of het zal niet zijn. Kiezen voor een sterke natie, voor cultuur, taal, tradities en onze soevereiniteit, betekent helemaal niet dat wij ons opsluiten. Het is niet kiezen voor isolationisme, maar voor verstandige internationale samenwerking. Het is niet kiezen voor stilstand, maar voor gedragen evolutie, steeds vertrekkend vanuit onze trots, onze fierheid en een sterk zelfbewustzijn.

De blik vanzelfsprekend op de wereld richten, en ons erfgoed blijven kneden, ik kreeg het mee van de vissers op ons Noordzeestrand. In de zomer vissend voor toeristen, in andere maanden op de meeste garnalen. Met respect voor hoe het altijd ging, de hakken waar nodig in het zand, maar toch nieuwe werkmethodes omhelzend. Levende traditie vernieuwt zo zichzelf, zonder de verbinding met het verleden te verliezen. En dat is nodig, want tradities die enkel nog uitwendig gekoesterd worden, maar in het dagelijkse leven eigenlijk geen plek meer hebben, zijn gedoemd te slijten.

Van kermis, carnaval en fanfares tot het verkopen van papieren bloemen aan zee. Met onze garnaalvisserij te paard als immaterieel cultureel werelderfgoed. Onze levende tradities en erfgoed geven kleur aan ons leven. Bepalen mee onze identiteit. Maken ons dwergen op de schouders van reuzen. Op de schouders van alle generaties voor ons, groter dan wij, die een enorme schat aan inzicht en wijsheid hebben nagelaten. En die ons toelaten om verder te kijken, de toekomst in, net omdat wij op hun schouders kunnen staan.

Het maakt waarom wij zo gevoelig zijn wanneer nog maar eens plannen worden aangedragen om ons onderwijs radicaal om te gooien. Niet alleen omdat wij evident strijden voor een onderwijs dat het beste uit elk kind haalt, maar ook omdat wij beseffen en benadrukken dat ons onderwijs nog veel meer is. Op uitstekende scholen brengen we kennis en culturele bagage van gisteren naar morgen. Dragen we het collectieve geheugen over aan de volgende generatie. Laten we onze eigenheid leven.

Kaviaar van de Noordzee

Maar wat onze grijze garnalen bovenal zijn? Lekker, onevenaarbaar, en van ons. Een overheerlijk streekproduct in een tijd waar eenheidsworst de strot wordt ingeramd. In een snel veranderende wereld en een vaak stuurloze Europese Unie waarin grote projecten worden opgedrongen, terwijl we ons zouden kunnen versterken via het kleine, het karaktervolle, het typische. Met kleine en andere garnalen. In de politiek en daarbuiten.