Onze West-Vlaamse stemmen in bloedend hart van Europa

Tom Vandenkendelaere (CD&V) en Sander Loones (N-VA) zijn de twee West-Vlamingen in het Europees Parlement. De Roeselarenaar en Oostduinkerkenaar hebben een kantoor in Brussel en zakken elke maand voor een week af naar Straatsburg. We gingen hen daar opzoeken, met de nakende Brexit in het achterhoofd. Een gesprek over handjes schudden met Theresa May, voor de helft van de prijs slapen in Duitsland en de ochtendshift met de kinderen.

"We hebben nog niet vaak samen aan dossiers gewerkt", vertellen Tom Vandenkendelaere en Sander Loones terwijl ze samen in de lift staan. "Hoog tijd dat we daar verandering in brengen. Al vormen we met de Belgische politici wel een goede groep. We zijn lid van verschillende partijen, maar proberen waar nodig aan hetzelfde zeel te trekken."

Een keer per maand maken ze samen met drieduizend anderen - Europarlementsleden en medewerkers - de oversteek van Brussel naar Straatsburg voor een plenaire zitting. Goed voor een TGV-reis van bijna drie uur, een rit met de wagen van vijf uur... of een vliegtuigtrip van een uurtje. "Ik ga meestal met de trein, want het vliegtuig vind ik vanuit ecologisch standpunt onverantwoord", zegt Tom Vandenkendelaere. "Al zou het kunnen dat ik volgende maand toch een uitzondering maak. Mijn vriendin is zwanger van ons eerste kindje en misschien zal ik dan versneld moeten terugkeren naar Roeselare. Maar dat zien we dan wel."

Heren, elke maand een weekje Straatsburg. Even uitblazen na drie weken Brussel?

Sander Loones: "Nee, dit zijn geen plezierreisjes. We werken hier hard, zelfs nog harder dan in Brussel, omdat we 's avonds niet op tijd thuis moeten zijn." (lacht, red.) "Het zijn meestal werkdagen van 8 tot 23 uur."

Tom Vandenkendelaere: "Je hoort mij absoluut niet klagen, maar als je me enkele leuke restaurants of toeristische tips vraagt, zal ik je het antwoord schuldig moeten blijven. We zien heel weinig van de stad. Meestal beperkt zich dat tot een trip van mijn hotelkamer tot het Europees Parlement en 's avonds terug. Al is het in tijden van besparingen eigenlijk niet meer aangewezen om twee vestigingen te hebben: één in Brussel en één in Straatsburg. Het zou veel efficiënter en goedkoper zijn om alles te centraliseren op één plaats, en voor ons bij voorkeur in Brussel. Maar Frankrijk houdt vast aan Straatsburg, want die stad leeft van het Europees Parlement. Ik verblijf altijd op hotel in Duitsland, want in Straatsburg zelf zijn de hotelkamers dubbel zo duur."

Loones: "Ik ga akkoord met Tom, dat verhuiscircus moest al lang afgeschaft zijn. Eigenlijk zou dit moeten veranderen nu Macron president is. Hij benadrukte dat politici verstandiger moeten omspringen met belastingscenten. Maar of hij ook Straatsburg zal durven opgeven... Ik zie het niet meteen gebeuren. Als Frankrijk Straatburg opgeeft, begint ook Duitsland nattigheid te voelen voor de centrale bank in Frankfurt, krijgt Spanje schrik voor hun Europese instelling in Madrid... Het gaat veel verder dan enkel Straatsburg."
 

Hoe is het om met een Europarlementslid samen te leven? Blijft er veel tijd over voor het gezin?

Vandenkendelaere: "In Straatsburg is het een weekje hotel, maar in Brussel probeer ik elke avond in mijn eigen bed te slapen. Ik heb de afspraak gemaakt met mijn vriendin om één avond in de week thuis te zijn, zonder vergaderingen of andere verplichtingen, een avond voor ons tweetjes. En ook zondagavond is heilig. Zo was het toch de voorbije jaren geregeld, al kan daar de komende weken en maanden verandering in komen, met de komst van ons kindje."

Loones: "Ook ik keer elke avond terug naar Oostduinkerke. Als ik over de IJzer rij, voel ik me thuis. Het is dikwijls na middernacht als ik thuis ben, maar de afspraak is dat ik de ochtendshift van de kinderen voor mijn rekening neem. De kinderen wekken, boterhammen smeren, hen naar school brengen. En ja, ook bij ons is dat hetzelfde als overal: soms is dat een geweldige rush, maar ik vind dat plezant."

Weten de Roeselarenaars en de Oostduinkerkenaars - en bij uitbreiding de andere West-Vlamingen - waar jullie mee bezig zijn in het Europees Parlement?

Vandenkendelaere: "Men staat er te weinig bij stil van wat allemaal Europees geregeld wordt. Het wordt als een evidentie gezien, maar vaak is Europa de zondebok. Bij de realisatie van een project steken veel politici de pluimen op hun eigen hoed, maar als het misloopt, is het de schuld van Europa. De voordelen zijn voor zichzelf, de nadelen voor Europa. Terwijl we heel wat kunnen betekenen. Het station van Roeselare bijvoorbeeld heeft een grote Europese subsidie gekregen, maar daar wordt soms te weinig reclame voor gemaakt."

Loones: "Volgens mij is de kloof tussen Europa en de burger nog nooit zo klein geweest. Mensen beseffen - onder meer door de asielcrisis - steeds meer de impact van Europa. De Griekse grenzen zijn de Vlaamse grenzen geworden, want eenmaal in Europa kunnen vluchtelingen gewoon doorwandelen tot aan de Noordzee. Het is tijd dat de EU dit ten volle beseft en sterker aan de slag gaat."

Vandenkendelaere: "Om dat idee van die ver-van-mijn-bedshow te ontkrachten heb ik een Europees kantoor geopend in... Roeselare. Ik ben het enige Vlaamse parlementslid met zo'n lokaal kantoor. Mensen kunnen er binnenspringen en de dossiers inkijken waarmee ik dagelijks bezig ben. Ze kunnen er problemen aankaarten die een Europese oplossing verdienen. Zo wil ik de stem van de Roeselarenaar en West-Vlaming meenemen naar Brussel en Straatsburg. Ik specialiseer mij in geld, eten en werk. Zo ver van mijn bed lijkt me dat niet." (lacht, red.) "Geld gaat om internationale fiscaliteit en eerlijke belastingen in elk land voor kmo's en multinationals. Eten houdt landbouw in, een belangrijke sector. Niet alleen voor West-Vlaanderen, maar voor heel Europa. Landbouw neemt nog steeds 40 procent in van het Europese budget. Ik ben er onder meer bezig met het mestoverschot en de voedselverspilling. Werk ten slotte gaat om sociale dumping, hoe we taxidienst Uber moeten reguleren, onder welke noemer e-commerce valt... De dingen die we nu beslissen zullen binnen een paar jaar ook in ons land van kracht zijn."

Loones: "Mijn specialiteit is het financieel-economische en de handel. Zo ben ik nogal kritisch voor de werking van de Europese Centrale Bank. Zij voeren nu een superlaks beleid waardoor ons spaargeld bijna niets meer opbrengt. Met de partij ijveren wij voor meer transparantie, want het rentebeleid kost mensen vele honderden euro's, alleen beseffen ze dat niet. In de handelscommissie gaat het over de Brexit en de deal die we zullen moeten sluiten met het Verenigd Koninkrijk."

Hoe kijken jullie naar die Brexit?

Loones: "Mijn focus ligt op Vlaanderen, maar we moeten een goede deal sluiten. In Vlaanderen zijn één op de veertig jobs gelinkt aan handel met het Verenigd Koninkrijk. Wie denkt dat we de Britten kunnen laten bloeden zonder in ons eigen vel te snijden, vergist zich. Anderzijds moeten we ook niet de slippendragers zijn van de Britten. Maar we moeten goede relaties onderhouden. Daarom heb ik samen met Bart De Wever samengezeten met premier Theresa May en met minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson. Zij weten absoluut wat ze aan ons hebben en zien de nood om als partners te blijven samenwerken."

Vandenkendelaere: "Ik zie rechtstreekse en onrechtstreekse gevolgen. Rechtstreeks: het pond is nu al aan het dalen in waarde. Er zijn 20 procent minder Britse toeristen afgezakt naar West-Vlaanderen, al zullen ook de aanslagen daar voor iets tussen zitten. Verder zijn er heel veel bedrijven die exporteren naar het Verenigd Koninkrijk. Ook voor hen is dat nefast. Op lange termijn zal er een nieuwe relatie ontstaan met het Verenigd Koninkrijk. Al zijn er op dat vlak nog veel vragen. Zullen de paspoortcontroles strenger worden? Dat zou betekenen dat de administratieve lasten zullen stijgen. Alles lijkt duurder te gaan worden, zo ziet het er toch naar uit."
 

Wat brengen de verkiezingen van 2018 en 2019?

Sander Loones: "In 2018 zal ik de N-VA-lijst trekken in Koksijde. Ik zal er met veel ambitie aan de start staan. In 2019 zijn er Vlaamse, federale en Europese verkiezingen en daar zal ik opkomen waar de partij mij vraagt. Ik ben overigens weer kandidaat voor het ondervoorzitterschap van de N-VA. Of ik de gedoodverfde opvolger ben van Bart De Wever als voorzitter? Bart doet het uitstekend en heeft aangegeven onze partij in 2019 naar de verkiezingen te brengen."

Tom Vandenkendelaere: "Ik heb ambitie in Roeselare. We hebben nu een jonge burgemeester, en ik ben ervan overtuigd dat ik met mijn Europese ervaring een meerwaarde kan zijn in de gemeenteraad. Welk mandaat ik voor mezelf zie? Daar is het nu nog te vroeg voor. Verder amuseer ik mij enorm in Europa en zou ik op deze weg verder willen gaan."

Gepubliceerd in KW Krant van West-Vlaanderen Datum 02/06/17 Auteur: Jeroen Laseure