Migreren. Weg uit Europa.

9 mei is Europadag. De feestdag van de Europese Unie. Reden om te vieren? Ik sta niet uitbundig te juichen, helaas. Van de financiële naar de economische crisis, van de bijna Grexit tot de bijna Brexit, van de migratie- naar de terreurcrisis. De Europese samenwerking zou ons moeten beschermen, maar lijkt niet snel genoeg de juiste antwoorden te vinden. Of lijkt die antwoorden niet onder ogen te willen zien. Ja, de Europese Unie vergemakkelijkt de handel tussen lidstaten, maar zeker het migratiebeleid zouden we terug meer zélf in handen moeten krijgen.

Weg van Europa

November 2018, toen weerklonk in vele Vlaamse huiskamers voor het eerst mijn naam. De start van een korte passage als minister van Defensie. De pientere lezers van ’t Pallieterke wisten dat ik daarvoor zetelde in het Europees Parlement. Politiek in de luwte, is vaak de lotsbestemming van Europees Parlementsleden. Het gaf me wel een zitje op de eerste rij in het Europees theater, net toen de Europese grenzen braken. Ik zag er bovenal hoe wereldvreemd de eurocraten reageerden op de migratiecrisis.

September 2015, drie jaar vroeger, op de agenda staat de eerste evaluatie van de Europese Unie. Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker schuift aan in het Straatsburgse halfrond voor zijn eerste ‘state of the union’. Een half miljoen migranten was op dat moment al aangekomen in Europa. Miljoenen meer zouden er nog volgen. Gevlucht voor oorlog en vervolging, of op zoek naar een beter leven. Tot mijn verbazing pleitte Juncker niet voor een betere grensbewaking, niet voor opvang in de regio, integendeel eiste hij ‘meer solidariteit’.

De migratie-crisis moest niet gestopt, maar `gemanaged` worden. Niet het herstel van de grenzen, maar de praktische opvolging was het ordewoord. Hoe gaan we die honderdduizenden bootvluchtelingen registreren en opvangen? In welke landen moeten hoeveel mensen komen? De discussie ging over quota. Toen wij in het Europees Parlement tegen die quota stemden, stormde het vanuit progressieve hoek. Maar je kan de kar toch niet voor het paard spannen? De focus moest eerst gaan naar grensbewaking.

Europa moet ons beschermen

De maatschappelijke realiteit bleek in verschillende lidstaten een stuk weerbarstiger dan de eurocraten hadden ingeschat. Resultaat? De quota zijn zo goed als van tafel en in het debat gaat het vaker over grensbewaking en opvang in de regio. Sinds de discussies over het Marrakechpact spreken we zelfs terug over soevereiniteit. Wie had dat durven denken. Ook elders in Europa zagen we dezelfde evolutie. Nederland, Oostenrijk, Italië en uiteindelijk zelfs Duitsland.

Die wijziging in toon en muziek komt er niet dankzij, maar wel ondanks het Europees Parlement. Daar staan de Gutmenschen van de traditionele partijen nog steeds aan de ‘juiste kant van de geschiedenis’. Liberalen, groenen en socialisten doen er alles aan om voorstellen voor meer grensbewaking af te zwakken. Daardoor dreigt Frontex een ferry te blijven die vluchtelingen afzet in Europa, in plaats van het antiverdrinkingsagentschap te worden dat het zou kunnen zijn. Door met pushbacks onze grenzen te bewaken.

Wie pleit voor minder en kwaliteitsvollere migratie, wordt aan het Luxemburgplein ingedeeld bij de xenofoben en populisten. Ik mag hopen dat het volgende Europese Parlement, na 26 mei, wat meer realiteitszin aan de dag legt om ongecontroleerde massamigratie een halt toe te roepen. Denk aan opvang in de regio, veel effectievere grensbewaking en het terugbrengen van bootvluchtelingen. Ook de aanpassing van een reeks onwerkbare Europese richtlijnen moet op tafel. Bovenop het herroepen van andere Europese regels.

Al zou ik u niet aanraden uw geld in te zetten op het Europees parement. Onze bondgenoot in Europa wordt wellicht opnieuw de Raad van ministers, waarin de regeringen van de lidstaten doorpraten. Daar moet onze toekomstige staatssecretaris voor migratie – misschien wel opnieuw Theo Francken - partnerschappen uitbouwen om te verstrakken.

We moeten ons beschermen tegen Europa

Eenvoudig wordt het niet. De powers that be zullen moeten worden weggedragen en vervangen vooraleer het Europese parlement op het vlak van migratie werkt en niet langer tegenwerkt. Als blijkt dat een betere Europese regelgeving onmogelijk is, zullen we moeten zien hoe we ons daartegen kunnen beschermen. Waarom mag Denemarken wat ons niet gegund is: het beklemmend migratiekader naast zich neerleggen?

Zelf migreer ik na de verkiezingen weg uit Europa. Ik verhuis van het Luxemburgplein naar onze eigen Wetstraat. Daar wil ik de komende jaren niet lijdzaam toekijken. De handen moeten terug uit de mouwen. Wat kunnen we zelf doen? Voor welke maatregelen zijn we niet afhankelijk van Europese goede wil? Hoe kunnen we assertiever en strenger optreden zolang Europa de boel niet op orde heeft?

De volgende regering moet bijvoorbeeld niet alleen de aanpassing of opzegging van Europese richtlijnen bepleiten, maar direct kiezen voor de strengst mogelijke invulling ervan. Op vlak van gezinshereniging, bijvoorbeeld, kunnen de voorwaarden bij ons nog een stuk strenger.

Ook moeten we overal waar mogelijk het ‘Deens model’ invoeren. Nieuwkomers zullen dan eerst moeten bijdragen vooraleer ze gebruik kunnen maken van onze sociale zekerheid. Of het nu gaat over werkloosheidsuitkeringen, pensioen, kinderbijslag of het verkrijgen van een sociale woning, wie heeft bijgedragen, wie geld in de pot heeft gestoken moet steeds prioriteit krijgen. Onze sociale zekerheid is geen jackpot.

En de asieldeuren van onze Dienst Vreemdelingenzaken moeten dicht. Volgens de Europese spelregels moet een asielaanvraag aan de Europese buitengrens worden ingediend. In Italie of Griekenland dus bijvoorbeeld. Dat elke dag honderden mensen aanrijen in Brussel, staat in sterk contrast met die Europese afspraken. En dat moet stoppen.

Met deze en andere voorstellen kunnen we echt verschil maken. En we kunnen ze zelf invoeren, vanuit ons parlement, vanuit onze regering. Wachten op Europa moet daarvoor niet. Zo kunnen we ons beter wapenen tegen het Europees falen. Misschien kunnen we de volgende 9 mei dan wat uitbundiger vieren aan de Europese vlag. Op 26 mei 1986 werd het definitieve ontwerp voor die vlag overigens goedgekeurd, blauw met gele sterren. Precies 33 jaar later, op 26 mei 2019, heeft u de kans om mee te kiezen welke lading die vlag de volgende legislatuur zal dekken. Aan u de keuze.