Hoe schadelijk is de ECB?

Met een petitie voor een  onafhankelijke impactanalyse van het ECB ­beleid  zet het platform Leergeld.eu  zichzelf op de kaart. 

‘Freshly  printed money’, staat er op de nepbankbiljetten die  gisteren werden uitgedeeld op de bijeenkomst van Leergeld.eu, een platform van ECB­ critici. In de plaats van kerkramen  en  triomfbogen staat op het  biljet een  portret van Mario Draghi. De ECB ­voorzitter was kop van Jut op de bijeenkomst, die discussie over de wenselijkheid van het huidige ECB beleid wil losmaken. Leergeld.eu is een initiatief van  de  Europese  Conservatieven en Hervormers, de Europese fractie  waar  de  N­VA  deel  van uitmaakt.  Europarlementslid Sander  Loones is de drijvende kracht. Hij legt Draghi al langer het vuur aan de schenen,  bijvoorbeeld in het EP. Ook Loones’ fractiegenoot Bernd Lucke is sympathisant. Lucke is een Duitse hoogleraar economie en stichtend lid van Alternative für Deutschland. Hij verliet die partij toen de xenofobie de overhand kreeg op de eurokritische houding. 

Negatieve rente

Gisteren organiseerde Leergeld.eu een studiedag met enkele gelijkgezinden. Doel: meer bewustzijn kweken over de gevolgen van het ECB­ beleid. Eregast van de meeting was Jürgen Stark, de voormalige hoofdeconoom van de ECB die ontslag nam omdat hij het niet eens was met het beleid van de bank. De ECB laat de geldpersen al een tijdje op volle toeren draaien, in  een poging de Europese economie weer aan de praat te krijgen.  Maar dat beleid heeft veel nadelige gevolgen. Zoals de ultralage of zelfs negatieve rente. Die kost de Europese burger veel geld in de vorm van gederfde interestinkomsten. Maar economen zien nog ernstigere  effecten, zoals  kunstmatig  hoge huizenprijzen  en  problemen met de pensioenverplichtingen. Bovendien neemt de ECB de lidstaten de wind uit de zeilen en doet de bank dus eigenlijk aan politiek.  De  gevolgen  zijn  zo groot,  dat een brede  discussie over het beleid niet mag uitblijven, vinden de mensen achter Leergeld.eu.  

Loones: ‘Mensen kwamen massaal op straat tegen de indexsprong. Maar het beleid van de ECB,  waarvan de financiële gevolgen vele malen groter zijn, wordt  nauwelijks ter discussie gesteld. Ook het Europees Parlement is  niet  erg  kritisch.  Daar wordt  zelfs  geapplaudisseerd voor Draghi. Voor alle duidelijkheid: dit is geen aanval op de onafhankelijkheid van de  ECB. Maar wel willen we de vraag opwerpen of het beleid nog binnen het mandaat valt dat de bank gekregen heeft.’  Volgens Stark is het antwoord negatief.  Hij is van mening dat er in  mei 2010 een ‘staatsgreep’  gepleegd werd, toen de ECB akkoord ging met het opkopen van staatsobligaties uit probleemlanden. ‘De Europese Monetaire Unie sloeg daardoor een richting in die tegengesteld was  aan de oorspronkelijke opzet’, zegt  Stark. ‘De ECB ging zich bemoeien met de politiek in de lidstaten, bijvoorbeeld door  regeringen te vertellen wat  ze  moesten doen om in aanmerking te komen voor ECB­ ondersteuning.’ Sindsdien is het van kwaad naar erger gegaan, vindt Stark. De negatieve rente is in zijn ogen  helemaal een aberratie. ‘Als Italië obligaties uitgeeft tegen een negatieve rente, wordt het land in feite  beloond voor het ophogen van zijn staatsschuld.’ 

Politici  kunnen  Draghi  en zijn team niet vertellen wat ze moeten  doen.  De  ECB  is  onafhankelijk. ‘Maar  dat  betekent niet dat de voorzitter geen verantwoording hoeft af te leggen’, vindt  Loones.  ‘Wij  pleiten  ervoor dat een onafhankelijke instantie, bijvoorbeeld de Europees Rekenkamer, een audit uitvoert om na te gaan wat de effecten van het ECB­beleid zijn. Niet alleen op de groei, maar ook op het spaargeld, de pensioenen en de huizenprijzen. Op die manier hopen  we  dat  ook  het  bewustzijn bij  de  Europese  burger groeit over wat er gebeurt.’ 

Gepubliceerd in De Standaard Datum: 27 januari 2017 Auteur: Ruben Mooijman