Het negeren van de alarmbellen over de begroting door de regering De Croo

Op 20 juli 2022 hield kamerlid Sander Loones een interpellatie in het parlement die het negeren van alle alarmbellen over de begroting door de regering De Croo aanklaagt. Beluister en lees mijn interpellatie hieronder.

A. Het federale budgettaire probleem is structureel

De regering verwijst vaak naar de covid-, oekraïne- en inflatie-crisissen om de desastreuze cijfers te verklaren. Maar het rapport van het monitoringcomité toont duidelijk aan dat het niet passend is voor de regering om zich al te sterk te proberen verschuilen achter eenmalige uitgaven n.a.v. deze crisissen.

In hun rapport voorspelt het monitoringcomité voor de federale overheid verder exploderende tekorten en geeft zij ook duidelijk aan dat deze structureel van aard zijn. Bovendien evolueert de schuldgraad verder omhoog, terwijl de staatssecretaris van Begroting constant communiceert over haar ambitie om de schuldgraad te stabiliseren.

B. De tekorten zijn zelfs nog groter dan de regering De Croo doet uitschijnen

De situatie is momenteel al dramatisch, maar het ergste is dat de cijfers eigenlijk nog beter worden voorgesteld dan ze eigenlijk zijn. (1) Bepaalde inkomsten worden foutief ingerekend, (2) een reeks waarschijnlijke uitgaven worden verzwegen en (3) extra uitgavenbeslissingen zijn niet uitgesloten. De belastingbetaler heeft recht om de meest correcte cijfers transparant ter beschikking te krijgen. Hieraan wordt door de federale regering vandaag niet voldaan.

Inkomsten overschat

De regering beweert een aantal inkomsten te zullen ontvangen, die door het monitoringcomité duidelijk worden betwist. Een correcte regering zou deze “lucht" uit haar begroting moeten halen.

Uitgaven onderschat

Naast het overschatten van de inkomsten, zijn er ook uitgaven waar de begroting nog geen rekening mee houdt, al zou de kans wel eens eerder reëel kunnen zijn dat hiervoor toch geld nodig zal zijn. De uitgaven worden met andere woorden onderschat.

Extra beleidskosten in het vooruitzicht

Naast de in te rekenen extra uitgaven die de begroting eerder zou dienen te 'ondergaan' omwille van externe crisis-factoren, lijken er ook een aantal zelfgekozen beleidsbeslissingen van de regering De Croo waarschijnlijk aan te zullen komen, maar waarvan de te verwachten kostprijs nog niet lijkt te zijn ingecalculeerd.

Het onderschatten van uitgaven en overschatten van inkomsten geeft om al van bovenvermelde redenen een vertekend beeld. Dit zou dringend moeten worden bijgesteld.

C. De regering lost haar eigen beloftes niet in

Dramatische cijfers, maar een sterke reactie van de regering blijft voorlopig uit. Om de overheidsfinanciën houdbaar te maken, zijn er immers cruciale hervormingen nodig, zoals deze van de arbeidsmarkt, de pensioenen en de fiscaliteit:

Sterke hervormingen blijven uit

De mini-arbeidsdeal is nog niet goedgekeurd in het parlement, maar de terugverdieneffecten worden al ingecalculeerd in de begroting ook al betwijfelen de arbeidsmarktexperten het activerend karakter van deze mini-hervormingen.

Een pensioenhervorming ultralight ligt er pas nu, na etteloze rondjes onderhandelen, ook al werd een jaar geleden aangekondigd dat deze in september 2021 zou worden beslist. Het nachtelijke akkoord wordt door talrijke experts als ondermaats afgedaan.

Nochtans kan ook herinnerd worden aan de terechte boodschap van de staatssecretaris van begroting dat, om aanspraak te kunnen maken op de € 4,5 miljard (voorheen 5,9 miljard) Europese RRF corona-steun, de noodzakelijke hervormingen op vlak van arbeidsmarkt en pensioenen moeten worden doorgevoerd, zoniet kan de EU commissie nóg verder knippen in deze steunmiddelen.​

De aangekondigde besparingsambitie wordt amateuristisch opgevolgd

Naast de eigen aangekondigde hervormingsambitie die niet wordt ingelost, wordt ook de beloofde besparingsambitie slechts amateuristisch opgevolgd. U beloofde voor het zomerreces de invulling van de vaste inspanning te stabiliseren, maar van deze belofte lijkt nog geen werk te zijn gemaakt. ​

--

In dit verband leg ik u graag volgende concrete vragen:

- Hoe evalueert u het rapport van het Monitoringcomité algemeen?

- Bevestigt u dat de uitdaging in hoofdzaak structureel is? Uit het​ interview op Radio 1 op vrijdag 15 juni bleek dat de staatssecretaris van begroting de ernst van de zaak leek in te zien, maar deed zij uitschijnen dat de rest van de regering daar nog niet van doordrongen leek. Delen jullie ondertussen wel dezelfde visie?

- Kan u bevestigen dat uit het verslag van het monitoringcomité volgt dat de cijfers nog verder dreigen op te lopen omdat bepaalde inkomsten foutief toch worden ingerekend, een reeks waarschijnlijke uitgaven worden verzwegen en extra uitgavenbeslissingen niet uitgesloten zijn?

- Hoe beoordeelt u de uitvoering van een reeks gemaakte beloftes? Vindt u dat de hervormingsbeloftes, inzonderheid wat arbeidsmarkt en pensioenen betreft, vandaag worden ingelost? Vindt u dat de besparingsbelofte uit het regeerakkoord, inzonderheid de invulling van de vaste inspanning van 0,2% afdoende is gegarandeerd?

- Zijn er reeds stappen ondernomen om de begrotingsopmaak 2023 ook politiek, en niet enkel technisch, op te starten? Overweegt u om ook al de inspanningen voor 2024 reeds vast te klikken voor 15 oktober, zoals uw coalitiepartner CD&V suggereerde en waarop OpenVLD voorzitter Lachaert zich intussen aansloot? ​