U bent hier
Game over voor Griekenland?
Donderdag nam de nieuwe Griekse premier Alexis Tsipras voor het eerst deel aan een Europese top. Officieel stond de Griekse crisis niet op de agenda. Maar aangezien het land op ramkoers ligt met de rest van de eurozone konden de staatshoofden en regeringsleiders er niet omheen. Er is geen lijn te trekken in de wispelturige uitspraken van de Griekse regeringsleden, maar als Griekenland de afspraken naast zich neerlegt, heeft dat niet alleen gevolgen voor de Grieken.
Woensdag vond een bijzondere bijeenkomst van de Eurogroep plaats. De ministers van Financiën van de eurozone bespraken er een (geïmproviseerd) plan van de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis. Griekenland wil minder besparen, minder hervormen en minder schulden terugbetalen. De meeste eurolanden die Griekenland financieren, willen echter dat de nieuwe coalitie de beloftes van de vorige Griekse regering nakomt. Als hun financiering stilvalt, zit Griekenland op droog zaad en moet het land opnieuw drachmes printen.
Griekenland wordt al vier jaar financieel overeind gehouden. De officiële leningen uit de eurozone zijn opgelopen tot 240 miljard euro, waarvan meer dan 7 miljard euro uit België. En ook de Europese Centrale Bank (ECB) houdt de Griekse staat van het faillissement met haar te soepele monetaire beleid. In ruil vraagt de EU hervormingen en besparingen, zodat het land competitief wordt en opnieuw op eigen benen kan staan.
Ierland
Het gevoerde beleid kon geen fundamentele kentering bewerkstelligen. De sociale en economische situatie in Griekenland ging er zelfs nog op achteruit. De werkloosheid is vandaag met 26 procent dubbel zo hoog als in 2010, en ruim de helft van de jongeren zit zonder job. Er is een begin gemaakt aan hervormingen, maar Griekenland slaagt er niet in de economie weer op het goede spoor te krijgen. Voor de Griekse bevolking lijkt er geen hoop, geen perspectief.
Ook Ierland zat diep. Door te hervormen en te besparen raakte het erbovenop. In vergelijking met 2006 werden de loonkosten bijvoorbeeld met 15 procent verminderd. Met succes, want vorig jaar is de industriële productie zo’n 33 procent gestegen. Volgens de Europese Commissie zal Ierland dit jaar 3,5 procent groeien.
De recepten die Syriza voorstelt, kunnen de Europese partners minder smaken. In het Griekse parlement kondigde Tsipras aan dat hij de besparingen en de beperkte hervormingen uit het verleden zelfs wil terugdraaien. Dat standpunt verdedigde Varoufakis gisteren ook op de Eurogroep. In alweer een nieuwe versie. Begin deze week stelde hij dat de regering de afspraken ‘niet wil verscheuren, maar ook niet loyaal zal uitvoeren’. Eerder luidde het dat 30 procent van de afspraken op de schop moet, dan weer wil hij 0 procent van de gemaakte beloftes nakomen.
Het verkiezingsprogramma van de radicaal-linkse partij leest als een Boek van Onbetaalbare Beloftes. En de rekening, die wordt bij de Europese belastingbetaler gelegd, terwijl ook bij ons moeilijke besparingen worden doorgevoerd. Wolfgang Schäuble, de Duitse minister van Financiën vat het correct samen: ‘Niemand verplicht Griekenland tot iets, maar de regels gelden voor iedereen.’
Grexit?
Samen met 18 andere landen delen wij de euro. Dat kan enkel door fundamentele spelregels af te spreken én die te respecteren. De begrotingen op orde zetten, is de belangrijkste. Wie die spelregels aan zijn laars lapt, zet de monetaire unie op de helling. Flexibiliteit voor Griekenland? Dan zullen andere lidstaten eenzelfde soepele behandeling eisen. Als vallende dominostenen.
De Griekse crisis gaat niet enkel over het economisch en sociaal beleid in Griekenland, maar over elke burger in de eurozone. In 2012 kregen de Grieken een eerste grote schuldverlichting. Nu is er wéér een nodig. Hoe raken we uit die schijnbaar onoplosbare situatie en houden we tegelijk de euro overeind?
Syriza lijkt te kiezen voor het conflict met Europa. De partij opent zo het debat over een mogelijke grexit. Het kan dan ook niet verbazen dat experts het ondenkbare beginnen te denken en zich voorbereiden op scenario’s waarbij Griekenland de eurozone zou verlaten. Want de toegekende financiële hulp kan enkel verlengd worden onder bepaalde voorwaarden.
Als Griekenland de spelregels niet volgt, moeten we ook de ultieme conclusie durven te trekken. Dan moeten we ons afvragen of de Grieken nog een plaats hebben in de eurozone. Dan is het game over.