MYTHE 6: "TTIP bevoordeelt de grote multinationals. Lidstaten zullen hun 'recht om te reguleren' verliezen"

DE FEITEN: Wanneer een Europese voetbalploeg speelt tegen een Amerikaanse ploeg staat maar één onpartijdige scheidsrechter op het veld. Dit is precies wat ook TTIP wil organiseren: twee continenten die duidelijke spelregels afspreken en waarop wordt toegezien door één onafhankelijke arbiter. Deze onafhankelijke scheidsrechter komt er via een zgn. gemoderniseerd investor-to state-dispute settlement (ISDS). Dergelijke investeringsbeschermingsmechanismes zijn ook opgenomen in zo’n 1.400 handelsakkoorden die de Europese lidstaten hebben afgesloten sinds de jaren '60.

Op ISDS komt nu steeds meer en aanzwellende kritiek in de marge van de TTIP-onderhandelingen. Sommigen noemen het een 'privatisering van het rechtssysteem' en een regelrechte aanval op onze democratie omdat het grote bedrijven het recht zou geven om democratisch tot stand gebrachte beleidsregels aan te klagen en zelfs te veranderen. Iedere vorm van arbitrage moet volgens hen buiten de onderhandelingen worden gehouden. Ook het gebrek aan transparantie is bij tegenstanders een doorn in het oog.

Wat de tegenstanders van ISDS voorstellen, komt erop neer dat elke ploeg zijn eigen scheidsrechter zou gebruiken om de spelregels te controleren. Dan staan er dus twee scheidrechters tegelijk op het veld. Daar komen problemen van. De volledige uitsluiting van arbitrage uit TTIP is dan ook niet de aangewezen oplossing en zou een stevige rem betekenen op de broodnodige investeringen in Europa en de expansie van Europese bedrijven in de VS.

De huidige ISDS procedure moet wel gemoderniseerd worden. Een ISDS 2.0 met verhoogde transparantie en een versterking van het 'het recht om te reguleren' moet de investeringsbescherming klaarmaken voor  de 21ste eeuw.