De Europese bazooka: wat wil Wilmès II?

Op 06/04/2020 werd in het Federaal Adviescomité Europese Aangelegenheden gedebatteerd naar aanleiding van de Eurogroep waar de impact en de aanpak van de coronacrisis centraal staat. Bekijk hier mijn tussenkomst.

Deze week is een belangrijke Europese week. Er worden beslissingen genomen over enkele honderden miljarden euro’s. We weten ‘half en half’ wat de regering NIET wil. En we weten eigenlijk nog minder wat de regering WEL wil.

 (1) Europese Investeringsbank

De N-VA steunt de Europese Investeringsbank sterk, vooral de KMO-focus.  De board van de EIB gaf vorige week haar akkoord om 200 miljard extra te mobiliseren. Dit komt eveneens op de agenda van de Eurogroep. Kan ik ervan uitgaan dat wij hiermee akkoord gaan?

België heeft bovendien een belangrijke deelname in het kapitaal van de EIB, we staan op 6de plaats. Duitsland, Italië, Spanje en Nederland hebben bijvoorbeeld een hogere participatie. Ligt vraag nog op tafel voor verdere kapitaalsverhoging? Tot hoe ver willen wij gaan?

(2) Bescherming ondernemingsweefsel

Verschillende landen hebben maatregelen genomen om overnames van hun (strategische) ondernemingen nu te blokkeren. Wanneer nemen wij ook zo’n maatregelen? Wordt dit gecoördineerd in EU-verband? Want ook vijandige overnames door andere EU-bedrijven zijn niet uitgesloten…

(3) Meerjarig Financieel Kader 

De belangrijkste keuze op de Eurogroep wordt: “Zal het European Stability Mechanism (ESM) gebruikt worden of niet?”

Commissie Von der Leyen ziet het Meerjarig Financieel Kader (MFK) als de sleutel om de angel uit die discussie te trekken en het debat over gemeenschappelijke schuldinstrumenten te vermijden. De Europese commissie wil daarom een alternatieve blauwdruk samenstellen dat ze wil voorleggen als een alternatief, ambitieus, digitaal en groen MFK.

Heeft u hiervan details? Wat zou dit betekenen voor de omvang van het MFK, en dus naar een mogelijke extra bijdrage? Plant Von der Leyen nieuwe eigen inkomsten?

Het plan lijkt me nu vooral te zijn om de cohesiegelden te verhogen en dit te gebruiken om de crisis aan te pakken. Net daar hebben we (1) geen goede verdeelsleutel én (2) is er heel grote foutenmarge in de besteding. Hoe zullen we die twee zaken opvolgen?

N-VA vindt alvast dat de strijd tegen corona absolute prioriteit moet krijgen boven elke andere doelstelling die met het MFK wordt nagestreefd.

(4) Coronabonds

In de plenaire vergadering afgelopen donderdag heeft de premier benadrukt dat haar brief (medeondertekend door negen Europese regeringsleiders) niet gelezen mag worden als een pleidooi voor coronabonds. Een goede zaak. Ook u minister De Croo zei al meerdere malen dat er momenteel geen dringende nood is aan coronabonds.

Maar zowel Conner Rousseau als Guy Verhofstadt hebben dit weekend wel opnieuw gepleit voor coronabonds.  En ook u, meneer de minster, stelt dat regering, mits goede voorwaarden, voorstander is.

Echter ook dit weekend verklaarde Klaus Regling, de topman van het ESM, in 15 Europese kranten dat coronabonds niet wenselijk zijn en overigens niet snel kunnen ingevoerd worden.

Kan u bevestigen dat België niet zal pleiten voor coronabonds, maar zal pleiten voor snelle, effectieve en sterke steun aan Italië, Spanje … ?

(5) European Stability Mechanism

De discussie i.v.m. het ESM gaat over de conditionaliteit ervan: “Welke voorwaarden worden gekoppeld aan de ESM-steun?”

De Spaanse eerste minister maakte dit weekend duidelijk dat “Het ESM zijn nut kan bewijzen (…) maar de steun zal niet voorwaardelijk zijn”. Geen conditionaliteit dus? Dit gaat net in tégen de voorwaarden van het ESM.

De conditionaliteit kan echter wel beperkt zijn, zoals Lagarde ook bepleit. Ook de N-VA ziet logica hiervan in.

De premier verklaarde donderdag in de plenaire vergadering dat België zou “zich niet onvoorwaardelijk aan een dergelijk instrument zou verbinden”. Wat kunnen / moeten de voorwaarden zijn?

Onze doelstelling:

1. Zekerheid dat de steunmiddelen in de geholpen landen effectief besteed worden aan medisch hulpbeleid en aan economisch coronagerelateerd herstelbeleid
2. Zeker zijn dat op langere tijd de financiën op orde worden gezet

Bovendien zijn verschillende landen in twijfel of het ESM wel voldoende groot zal zijn. Duitsland is bereid bij te pompen Hoe ver zijn wij bereid om te gaan?

(6) Nederlands voorstel coronafonds

Het Nederlandse voorstel is een gift, geen lening. Het voorstel gaat uit van een totale omvang van circa 10 tot 20 miljard euro waarbij bijv. Nederland 0,6 of 1,2 miljard zou bijdragen, maar zelf geen gebruik zou maken van het fonds. Willen wij hieraan meewerken? In welke grootteorde?

(7) Verdere werkwijze

Komende dagen en weken worden miljarden-beslissingen genomen. Die onze begrotingen en schulden de komende decennia mee zullen bepalen.

De premier stelde donderdag in plenaire dat zij werk wilde maken van een oplijsting van de voordelen en de beperkingen van alle instrumenten zodat met volledige kennis van zaken kan worden geoordeeld.

Is dit overzicht reeds beschikbaar? Desnoods in ruwe versie? En hoe kan het parlement zo dicht mogelijk betrokken worden gelet op de gigantische budgettaire impact?

Hoe kan namelijk het democratisch mandaat van dit minderheidskabinet gegarandeerd worden? De vorige keren in het FACEA is dit punt ook gemaakt. De premier stelde toen dat ze het mandaat vanuit parlement zou respecteren. De N-VA heeft alvast ontwerp resolutie voorbereid. Alle fracties zijn uitgenodigd bemerkingen of amendementen te bezorgen, of mee te tekenen.

Met de N-VA vragen we nu al dat er een terugkoppeling voorzien wordt na de Eurogroep van nu dinsdag. En dat een volledige becijfering beschikbaar wordt gemaakt van de beslissingen van de Eurogroep vooraleer de volgende Europese top tot beslissingen over gaat.