De economische gevolgen van de coronacrisis: bankgaranties

Op 26/03/2020 werd in de kamercommissie financiën en begroting het wetsvoorstel betreffende de bankgarantie besproken in het kader van de coronacrisis en de economische gevolgen ervan. Lees en bekijk hier mijn tussenkomst.

HET PLAN

De regering, de Nationale Bank en de banken bereikten een akkoord. Er komt een een globaal plan onze ondernemingen te ondersteunen. Belangrijk, want het coronavirus zal een spoor van vernieling doorheen onze economie trekken.

Het plan bestaat uit twee luiken. (1) Ten eerste moeten getroffen ondernemingen en particulieren tot eind september hun kredieten niet terugbetalen. Een pauzeknop dus. Prima. (2) Het tweede grote luik voorziet een garantieregeling voor nieuwe kredieten.

Bedoeling is een systeem uit te werken waarbij banken krediet verlenen aan levensvatbare bedrijven die door het Corona-virus in de problemen komen. Waarbij het risico gedragen wordt door zowel de banken alsook door de overheid.

IS HET PLAN NODIG?

Dit plan is dringend en absoluut nodig. Om twee redenen:

(1) stabiliteit economisch systeem > steunen van ondernemingen die intrinsiek gezond zijn
(2) stabiliteit financieel systeem > als ondernemingen failliet gaan en schulden niet meer kunnen betalen, komen banken in problemen en dan zitten we terug echt in de problemen

ZAL HET PLAN VOLDOENDE STERK ZIJN?

Om voldoende sterk te zijn, moet aan aantal voorwaarden zijn voldoen:

1. We moeten zekerheid bieden: economisch, financiëel en juridisch
2. We moeten snel steun kunnen geven
3. We moeten de juiste doelgroep bereiken
4. De steun moet voldoende groot zijn

(1) Zekerheid bieden: economisch, financiëel en juridisch

Straks stemmen we bijzonder machten voor de regering. Zodat die, wanneer dit nodig is, snel kan schakelen. En dit met de nodige juridisch dekking.

Hier moeten we hetzelfde doen. We geven het signaal dat we sterke steun uitwerken, dat iedereen zijn deel zal doen, banken en overheid.

Belangrijk dat we hierover samenwerken.

Ik dank minister voor zijn openheid en constructieve werking. Bereidheid om wettekst en toelichting verder te verfijnen. En bereidheid om ook over de modeliteiten van het Koninklijk Besluit met parlement vooraf te overleggen.

(2) Snel werken

We staan klaar om een verstandige wettelijke basis te stemmen. Het is goed dat we via amendement preciseren wat de precieze timing is. Zo maken we ons gezamenlijk sterk dat resultaten snel moeten volgen.

Door met een amendement ook een procedure in de wet te voorzien om de termijn zonodig te verlengen, tonen we onze vastberadenheid om dit aan te pakken.

(3) Juiste doelgroep bereiken

Door ook de doelgroep via amendement in het dipositief van de wettekst op te nemen, en niet alleen in de toelichting, bieden we meer zekerheid en duidelijkheid. En belangrijk: bakenen we tegelijk het dossier af.

(4) Steun moet voldoende groot zijn

De vraag is of deze bazooka ook hard en ver gaat kunnen schieten. Het is de vraag naar de verdere precieze modaliteiten. Die zullen in hoge mate nog verder via Koninklijk Besluit moeten worden bepaald. Dit is geen blanco cheque aan de regering. En dit om twee reden:

- We begrepen dat er een expliciet engagement is van de minister van financiën om dit uitvoeringsbesluit eerst met het parlement te overleggen.

- Bovendien kennen we reeds het ruwe kader van het besluit. Het is het akkoord dat tussen de sector, de minister en de Nationale Bank werd bereikt. En dat nu verder wordt verfijn.

Ik zie daarbij vier belangrijke punten:

1. Alle nodige praktische vragen moeten worden uitgeklaard
2. De discussie over de verdeelsleutel
3. Het akkoord moet gekregen worden van de Europese commissie. Dit is belangrijk, ook omdat ons systeem wat afwijkt van het systeem in andere landen.
4. We moeten de concrete resultaten op het terrein monitoren

2/ Over de verdeelsleutel

U hebt met de banken een verdeelsleutel afgesproken waarin zij de verliezen tot 3% van het totaalbedrag volledig op zich zullen nemen. Tussen 3% en 5% is de verdeelsleutel tussen overheid en de banken 50/50. Als de verliezen boven de 5% zouden uitkomen dan neemt de overheid 80% en de banken 20% voor hun conto. Kortom worst case scenario nemen de banken 25% van het risico op zich. In vergelijking met Frankrijk en Duitsland is, is dit risico een pak hoger. Zo neemt in Frankrijk de overheid 90% van het risico op zich.

Wij zijn verheugd dat onze Belgische banken hun schouders hebben gezet onder dit akkoord

Door de diepe recessie die zich nu aankondigt, en waarvan niemand weet hoelang ze gaat duren, is het risico namelijk reëel dat er op deze overbruggingskredieten verliezen zullen moeten genomen worden.

Concreet betekent dit als de verliezen op de nieuwe kredieten beperkt blijven tot 1,5 miljard de banken deze verliezen volledig zelf moeten dragen. Lopen de verliezen op tot 2,5 miljard dan komt 2 miljard voor rekening van de banken en 0,5 miljard voor rekening van de overheid. Moet er een verlies van bijvoorbeeld 10 miljard verwerkt worden dan zal dat voor 3,5 miljard naar de banken gaan en voor 6,5 miljard naar de overheid.
Ter vergelijking: in Frankrijk werkt een vergelijkbaar garantiemechanisme op basis  van de 10/90-verdeling vanaf de eerste euro verlies. Dus bij 10 miljard aan verliezen dragen de Franse banken 1 miljard en de overheid 9 miljard. Ook in een land als Duitsland komt de overheid nadrukkelijk tussen dan in België.   

Een belangrijke taak en uitdaging dus voor onze banken. We gaan ervan uit dat zij woord houden en de nodige kredieten verlenen. Al hebben we al signalen ontvangen dat er toch wat terughoudendheid zou zijn gelet op het te nemen risico.

4/ Over de concrete resultaten op het terrein

Dit alles heeft maar nut als het ook werkt. Wanneer kredieten verleend worden aan zij die het verdienen en er nood aan hebben.

U geeft aan te willen werken via de kredietcentrale om de concrete impact te monitoren. Dat lijkt ons een erg interessante pisten.

Ik vraag me dan ook af hoe u onze banken kan controleren in het correct uitvoeren van uw deal.

We moeten inderdaad zorgen voor een continue opvolging van de nu in stelling gebrachte bazooka. Haar trefzekerheid is van levensbelang voor onze sociaal-economische toekomst.

Niet alleen de komende weken en maanden, maar ook de volgende jaren. Als we onze bedrijven onverantwoord laten verzwakken, worden ze immers een al te makkelijke prooi voor buitenlandse gegadigden die door hun banken en overheden wel royaler van kredieten worden voorzien. 

CONCLUSIE

N-VA staat klaar om dit een eerlijke kans te geven, ook gelet op de in te voegen amendementen die de rol van het parlement respecteren.

Ik wil de minister erop wijzigen dat u vandaag de mogelijkheid krijgt om via KB een aantal modaliteiten uit te werken. U bent niet verplicht om dit via KB te doen. U kan in de toekomst ook steeds via wetswijzigingen werken. Een piste die juridisch de sterkste garanties biedt, daarvoor zal u steeds de steun bij N-VA vinden

Laat ons er vooral voor zorgen dat dit werkt. En dat intrisiek gezonde ondernemingen die steun nodig hebben, die ook krijgen.