Buitenlands bezoek Theo Francken en Sander Loones: “Zwitserland toont de weg uit het Belgische moeras”

België ligt in een institutionele knoop, draait rampzalige begrotingscijfers en geraakt niet meer grondig hervormd. Is dat in alle federale landen zo? Kamerleden Theo Francken en Sander Loones trokken voor een tweedaagse studiereis naar Zwitserland. "Waarom Zwitserland? Hier vertrekt het bestuur bij de gemeenten en de regio’s, van onderuit dus. En zo komen ze tot echte resultaten. België is veel te centralistisch, daardoor zijn we een zombie-federatie geworden. Niet dood, niet levend, we morrelen maar wat aan."

De verschillen met België zijn navenant, zegt Loones: "De kwaliteit van de overheid wordt in Zwitserland vijf keer hoger ingeschat dan bij ons. Tegelijkertijd zit de Zwitserse begroting op een traject naar evenwicht, terwijl België gigantische tekorten van meer dan vijf procent blijft opstapelen. Logisch, want Zwitserland heeft een schuldenrem. Bij de regering-De Croo daarentegen is het alle remmen los.” Hij verwijst ook naar de belastingdruk op mensen die werken: “Bij de Zwitsers bedraagt die zowat 22 procent, in België meer dan 50 procent. En ook de overheidsuitgaven van zowat 56 procent in België exploderen tegenover de ongeveer 32 procent in Zwitserland. Zwitserland bewijst dat het Belgische model vandaag faalt.”

België trekt iedereen naar beneden

“Zoals het Belgische federalisme vandaag ineen zit, kan het gewoon niet werken”, vult Francken aan. “In Zwitserland zet het systeem de kantons aan om verantwoordelijkheid te nemen, belastingen lager te houden en competitief te zijn. Waarom kan dat bij ons niet? Iedereen ziet toch dat dit Belgische model ook niet goed is voor Wallonië? België trekt iedereen naar beneden, terwijl doorgedreven concurrentie zowel Vlaanderen, Wallonië én Brussel naar boven kan duwen."

Nieuwe institutionele plooi

Het Belgische federalisme is altijd negatief: wat wordt gesplitst en gaan we niet meer samen doen. “Zwitserland bewijst dat het tegenovergestelde veel effectiever is. Geef alle bevoegdheden aan de deelstaten en laat hen verantwoordelijkheid nemen om samen te werken waar dat een duidelijke meerwaarde biedt”, besluiten Francken en Loones. “Het wordt dringend tijd om dit land in zo'n nieuwe institutionele plooi te leggen. Of gaan we allemaal het Belgische failliet afwachten?"

Politieke en academische contacten

Op hun tweedaagse studietrip, op eigen initiatief en kosten, hebben de beide Kamerleden politieke contacten (met Bondskanselier Walter Thurnherr, de voormalig en huidige Secretaris-generaal Benedikt Würthe en Roland Mayer en een bezoek aan de Konferenz der Kantonsregierungen), academisch overleg (Prof. Dr. Pascal Sciarini, decaan aan de Universiteit van Genève; Prof. Dr Eva Maria Belser, directeur van het Federalisme-instituut, en internationaal onderzoeksexpert Dr. Sören Keil) en een doorgedreven gedachtenwisseling over internationale veiligheidsthema’s (Zwitsers Ministeries van Defensie en van Buitenlandse zaken en diverse ambassadeurs).