Brexit: "De problemen liggen op het vasteland, en nergens anders"

De Brexit doorkruist de strategie van de N-VA om op Europees vlak gewicht in de schaal te leggen. De N-VA hoopte met haar keuze voor de fractie van de Europese Conservatieven dichter te staan bij de ‘powers that be’, zoals de Britse premier David Cameron. Maar dat draaide anders uit.

Europees Parlementslid Sander Loones relativeert: ‘We hebben niet alleen een relatie met Cameron opgebouwd’, zegt hij, ‘maar met de hele conservatieve fractie. Wat ons bindt, zijn vooral de ideeën die we delen en op dat vlak is er niets veranderd. De migratiecrisis, de te logge Europese bureaucratie, het gebrek aan verantwoordelijkheid van de lidstaten: daar moet is aan gebeuren. Die ideeën zijn actueler dan ooit.’

De Britse conservatieven verdwijnen straks wel uit het Europees Parlement.

‘Dat is duidelijk. Het zal onze relatie wel veranderen, maar we zullen een belangrijke relatie blijven hebben met Groot-Brittannië. Dat eiland blijft liggen waar het ligt, ook als het geen deel meer uitmaakt van de Europese Unie. Dat land is onze vierde handelspartner en dan moet zo blijven.’

Een verdeeld land.

‘Inderdaad, verdeeld op regionaal vlak, maar ook de verschillen in stemgedrag tussen hoger- en lagergeschoolden zijn me opgevallen. Die verschillen zie je ook bij Labour.’

Is ook het Verenigd Koninkrijk twee democratieën?

‘Geen twee, vier zelfs. Voor ons is vooral van belang dat we na de Brexit onze handelsbanden zo nauw mogelijk houden. Ik hoop op een serene onderhandeling tussen gelijkwaardige partners, tussen Europa en Groot-Brittannië. Wraakacties van Europese kant kunnen we missen.’

De conservatieve fractie in het Europees Parlement is straks ook niet meer ‘the power that be’ waar de N-VA twee jaar geleden voor koos.

‘Er zitten in die fractie parlementsleden uit achttien lidstaten, niet alleen uit Groot-Brittannië. Ik heb ze er liever bij, maar doen alsof ons verhaal in Europa niet meer gedragen is na de Brexit, is een misrekening. Er is zelfs een voordeel, de kaarten liggen nu zeer duidelijk. Het Verenigd Koninkrijk was al geen factor in de asielcrisis, want het maakt geen deel uit van de Schengenzone. Het was ook geen factor in de eurocrisis, want het maakt geen deel uit van de euro.’
‘Nu Groot-Brittannië uit de Unie stapt, is het duidelijk dat de problemen op het vasteland liggen, en nergens anders. Dit bevestigt onze analyse dat er een ander Europa nodig is, een Europa met een grotere nadruk op de lidstaten. Laten we hopen dat de ogen opengaan.’

Valt met het vertrek van Groot-Brittannië geen rem weg op de verdere integratie van Europa?

‘Wie hoopt nu verder de weg in te kunnen slaan naar een superstaat, dwaalt. Wie dat wil doen, moet er rekening mee houden dat er dan ook elders in Europa soortgelijke referenda als paddenstoelen uit de grond zullen schieten. De PVV van Geert Wilders is in de Nederlandse peilingen uitgegroeid tot de grootste partij.’

Moet de N-VA nu op zoek naar nieuwe partners?

‘De conservatieve fractie in het Europees Parlement is vandaag groter dan ze was toen wij toetraden, maar het klopt dat die fractie gestructureerd was rond de Britse Conservatieven, die nu zullen verdwijnen. De fractie zal wellicht aan politiek gewicht inboeten. Het is te vroeg om al te zeggen hoe wij daarmee zullen omgaan. De N-VA heeft in de conservatieve fractie duidelijke afspraken over onafhankelijkheid. We zullen er altijd over waken dat we die afspraken behouden, waar we ook terechtkomen.’

Waarmee u tegelijk zegt dat het mogelijk is dat de N-VA elders onderdak zoekt.

‘Het is niet zo dat we al scenario’s aan het voorbereiden waren voor het geval van een Brexit. Maar laten we eerst het stof laten neerdwarrelen. We hebben nog tijd.’

Interview met Sander Loones gepubliceerd De Standaard 24 juni 2016. Auteur: WIM WINCKELMANS