Bankrovers

Het Italiaans probleem van rommelkredieten vergt eerst en bovenal een Italiaanse oplossing. De economie en het vierkant draaiende rechtssysteem moeten structureel hervormd worden. De factuur kan niet zomaar worden doorgeschoven naar andere Europese landen.

Door Sander Loones, Europees Parlementslid en N-VA-ondervoorzitter

Gestorven tijdens een bankoverval. Kort nadat hij het personeel bedreigde met een breekmes, zakte hij plots in elkaar. Zijn kompaan ging aan de haal met 5.000 euro. Dat is wat zich recent afspeelde in Toscane, in de plaatselijke Banco Popolare. Nu kan dat nog. Maar binnenkort is er mogelijk geen eurocent meer te rapen in vele Italiaanse banken.

Gestorven tijdens een bankoverval. Kort nadat hij het personeel bedreigde met een breekmes, zakte hij plots in elkaar. Zijn kompaan ging aan de haal met 5.000 euro. Dat is wat zich recent afspeelde in Toscane, in de plaatselijke Banco Popolare. Nu kan dat nog. Maar binnenkort is er mogelijk geen eurocent meer te rapen in vele Italiaanse banken.

Het gaat immers van kwaad naar erger met de Italiaanse bankensector. Torenhoge rommelkredieten dreigen meerdere banken kopje onder te duwen. Niet uw probleem? Dat ziet u verkeerd. Want Belgische, Duitse en Nederlandse banken zullen moeten bijdragen aan de redding van Italiaans spaargeld. Dat is wat de Europese Commissie alleszins voorstelt.

Bovendien zitten niet alleen Italiaanse banken in slechte papieren. ‘De meeste Europese banken zijn niet gezond’, is alvast de analyse van Steve Eisman (De Tijd, 27 mei). In zijn interview wijst hij op de rommel die vandaag belangrijke delen van de Europese bankensector teistert. Dezelfde rommel die tien jaar geleden ons financieel systeem al op zijn grondvesten deed daveren.

Rommelkredieten

Leningen die voor de start van de financiële crisis in een al te optimistische bui werden verstrekt, blijken vandaag niet of niet volledig te kunnen worden terugbetaald. Dat zet de hele Europese bankensector onder druk. Op de gezamenlijke balans van de 130 grootste banken in de eurozone staat zo’n 1 biljoen euro aan rommelkredieten, bijna een derde daarvan in Italië.

Meer dan honderd van de bijna 500 Italiaanse banken hebben onvoldoende kapitaal om deze rommel op te vangen. En daarbij zijn er ook systemisch belangrijke banken. Banca Monte dei Paschi di Siena, bijvoorbeeld. Deze oudste bank ter wereld kwam vorige zomer als slechtste leerling uit de Europese stresstest. En ook Veneto Banca en Banco Popolare di Vicenza moeten, volgens de Europese Centrale Bank, op zoek naar miljarden vers geld.

Volgens de Europese regels zouden niet de Italiaanse belastingbetalers, maar wel de aandeel- en obligatiehouders hiervoor moeten opdraaien. Maar zo’n bail-in komt er niet. Margrethe Vestager, hoofd van de Europese concurrentiewaakhond, heeft gisterenavond alweer de stempel gezet op een nieuw bail-outplan. En de belastingbetaler zal opnieux mogen dokken. Vergelijkbare plannen voor de fuserende Veneto Banca en Banco Popolare di Vicenza zijn overigens in aantocht.

Depositogarantiestelsel

Maar als we nu eens één Europees fonds zouden uitbouwen, dat met meer slagkracht kan tussenkomen in een nationale bankencrisis? De Europese Commissie en landen uit Zuid-Europa zijn alvast vragende partij. Vooral Nederland en Duitsland houden tot dusver de boot af, en ik volg hen daarin. Waarom?

De rekeningen kloppen niet en de risico’s zijn nog te groot. Honderden bankbalansen zitten in slechte papieren, de economische crisis in Zuid-Europa blijft aanhouden, een mogelijk faillissement van een grote bank is allesbehalve van de baan. De kans is dus reëel dat de nieuwe Europese pot geld snel aangesproken zou moeten worden. Wanneer het noodlot vervolgens zou toeslaan bij ons, in Nederland of Duitsland, dan zouden spaarders op heel wat minder bescherming kunnen rekenen. Die Europese pot moet volgens de Commissie immers de nationale potjes vervangen.

Een betere bescherming voor alle spaarders in de Eurozone? Een betere bescherming voor de Zuid-Europese spaarders, lijkt dus een juistere samenvatting.

Solidariteit

Voor wat hoort wat. Het Italiaans probleem van rommelkredieten verdient eerst en bovenal een Italiaanse oplossing. Met structurele hervormingen in de economie en in het vierkant draaiende rechtssysteem. De factuur kan niet zomaar worden doorgeschoven naar andere Europese landen. Want dat lijkt wel de nieuwe Europese definitie van ‘solidariteit’ te zijn geworden. Onverantwoordelijkheid belonen door een ander te laten betalen.
 

En of Duitsland en Noord-Europa zomaar zullen willen betalen? Die vraag zal het Europese debat de komende maanden kleuren. Velen dromen ervan de Frans-Duitse as te kickstarten, als motor voor het sputterende Europa. Merkel en Macron stellen terecht dat de eurozone grondig moet worden hervormd. Laat ons hopen dat daarbij voorstellen van het gezond verstand het halen op het louter verschuiven van zakken geld, richting het Zuiden.

Maar ach. ‘De problemen met de Italiaanse banken zijn opgelost’. Althans dat is de portie fake news die de Italiaanse minister van Financiën recent de wereld instuurde. Een mens zou zich nog gaan afvragen wie de echte bankrover is.

Gepubliceerd op Tijd.be Datum: 2 juni 2017